Quadrê (giometrìa): differenze tra le versioni
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
mNessun oggetto della modifica |
mNessun oggetto della modifica |
||
Riga 10:
[[File:Carre.svg|thumb|right|300px|Al quadrê ABCD cui àngol drìt e anca el [[diagonêl (giumetrìa)|diagonêl]] evidensièdi]]
In dla [[geometrî|giumetrìa Evclidéa]], al '''quadrê''' 'l è 'n [[quadrilàter]] [[polìgon regulêr|regulêr]], a dir un [[polìgon]], cui quater [[cô (giumetrìa)|cô]] e anca i quat'r [[àngol (giumetrìa)|àngol]] tùt cumpàgn ([[àngol drìt (giumetrìa)|drìt]]).
Al quadrê 'l è anc cal [[romb (giumetrìa)|romb]] ch'al preśèinta i quat'r àngol cumpàgn e cal [[retàngol (giumetrìa)|retàngol]] ch'al gh'à i só cô tùt cumpàgn; incòr, al quadrê 'l è cal [[paralelogràma]] ch'al gh'à i quater cô e anca i quat'r àngol tùt cumpàgn.<br><br>
==Al perìmeter e l'àrea==
* Al só [[perìmeter (giumetrìa)|perìmeter]] 'l è quater volti al só [[cô (giumetrìa)|cô]], sènd quischè tùt cumpàgn: <math>
* La só [[superfìsi (giumetrìa)|superfìsi]] l'è pèr'a la [[multèplica]] edla [[bêś (giumetrìa)|bêś]] per l'[[altèsa (giumetrìa)|altèsa]], mo sènd quistichè cumpàgni, l'àrea la s pōl anc catèr c'n al cô multiplichê per se stès, alvènd-el a 'l [[quadrê (algébra)|quadrê]]: <math>A = l \cdot l = l^2 </math>
[[File:Symmetries of square.svg|thumb|right||300px|Al quadrê in élta e in dal mêś, e i só parèint
* Sènd al quadrê diviśìbil in dū perti cumpàgni da ùna dal só diagonêl, n'ètra manéra per catèr-en la superfìsi cgnusènd-en la diagonêl, l'è quèla 'd pugèr-es al [[tiuréma 'd Pitàgora]], d'indū a druaròm la diagonèla, ch'la sarèv pò anc l'[[ipotenùśa]] ed na só metê triàngulèra, e a tgnaròm còunt che 'l [[quadrê (algébra)|quadrê]] dl'ipotenùśa 'l è pèr'a la [[sóma (matemàtica)|sóma]] dal quadrê di dū [[catēt]] e anc che chi dū chè egl'ìn cumpàgn: <math> A=\frac{d^2}{2} </math>
* S'a tulòm al [[râģ (giumetrìa)|râģ]] R dal [[serć (giumetrìa)|serć]] sircuscrìt a 'l quadrê, la superfìsi la s pōl incòr catèr pinsènd che cal râg R chè 'l è la metê edla diagonêl ch'a-j-òm vìst chè 'd sóver: <math> A=\frac{d^2}{2} = \frac{(2 \cdot R)^2}{2} = \frac{4R^2}{2} = 2R^2</math>
==Vóś lighèdi==
* [[quadrê (àlgebra)]]
| |||