Aldo Manuzio: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
mNessun oggetto della modifica
mNessun oggetto della modifica
Riga 13:
'''Aldo Manuzio''' "al Vèć" ([[Bassiano]], [[Velletri]] 1449 - [[Venêzia|Venésia]] 1515) 'l è stê 'n [[umanìsta]], 'n [[editōr]] e 'n [[tipografìa|tipôgraf]] dimòndi cgnusû. 'L ìva studiê al [[latèin]] a [[Ròma]] dai mìster Gaspare da Verona e Domizio Calderini, pò al studièva al [[grēc antîg]] a [[Frèra]] sòt' a 'l mìster Batìsta Guarèin (fiōl dal grand umanìsta [[Guarino Veronese]]). A s sà che in dal 1482 al Manùsi 'l éra uspitê in dla sitê 'd [[la Miràndla]] dal Count [[Pico dla Miràndla]], ch'l éra stê só cumpàgn ed stùdi. Al Manusio 'l armagnìva uspitê a la Miràndla per dū an, e quand al Pico 'l era drē a 'ndèr a [[Firèinsa|Firèins]] per purtèr avanti i só stùdi, al ghe lasèva al còumpit 'd educhèr i só dū anvō (fiō 'd só surèla [[Cat'rèina]]), [[Alberto III Pio]] e [[Lionello Pio]], Prìnsip ed [[Chèrp]].
[[File:Aldus Manutius.jpg|190px|thumb|right|'N artràt dal Manùsio (in dû a s vèd che 'l prìnsip ed Chèrp al gh'ìva permìs ed śuntèr anca al sô cugnòm ''Pio'' eśvèin al só stès cugnòm 'Manuzio')]]
In'D dallung al tèimp, al [[Signurìa 'd Chèrp|Prìnsip carpśàn]] Alberto III Pio 'l armagnarà sèimper dimòndi tachê e stimadōr dal só mìster ed latèin e 'd grēc antîg, e anca 'l al jutarà in di só prugèt 'd avièr 'na [[tipografìa|tipugrafìa]]. C'n al giudìsi che a Venésia 'l avrèv catê dimòndi manuscrìt grēc e latèin (cùm' anca quiquī che 'l [[Cardinêl Bessarione]] 'l ìva lasê a la [[Basìlica 'd San Marco]] a la só mòrt in dal 1468) e incòri na gran quantitê 'd man d' ōvra da cupìsta e curetôrcuretōr ed'd bôśi in lingua grēca, al Manùsi al vrà cumincèr la ativitèativitê 'd editōr e 'd [[tipografìa|stampadōr]] pròpi a Venésia, in dû 'l gh'andrà a stèr in dal 1490.
Là in Venésia, in di fàt, in cal mumèint chè, a s catèva na gràṅ cumunitê 'd studiōsstudiōś ch'i gh's ér'n arfugê dòp ed la diśgregasiòun dl Impér biśantèin dal 1453.
 
==La ativitè 'd stampadôrstampadōr e 'd editôreditōr==
Al Manùsi al véra la butéga 'd tipôgràftipògraf in dal 1494, in dla cuntrèda 'd SàntSant' Agustèin, prêsti ajutèjutê da l'l amīg tipôgràftipògràf [[Andrea Torresano]] in dal mèter su i atresadùri piò bòuni 'd cal tèimp lè. Lò e 'l Torreśano i 's mitràn in sosietèsosietê in dal 1495, insèm anc' a [[Pierfrancesco Barbarigo]], edvintènd acsè la mióra cà d'd edisiòun 'd cal tèimp.
 
La pasiòun per gli ōvri 'dla cultura grēca antìga e p'r i clàsic, la 'l cuciarà a impinìr i casèt eddla tipôgraftipugrafìa ed [[tīp]] ed caràter româṅ e grēc, furgèfurgê apôstaapòsta da l'l incisôrincisōr [[Bologna|bulgnéś]] [[Francesco Griffo|Fransèsc Griffo]], ch' 'l imitarà la manéra 'd scrìver di umànista e 'd chi studiôś urientèlurientêl preśèint lè in 'dla Venésia in'd cal mumèint, cun i asèint, i spîritspìrit e 'l ligadûri cumpàgni.
[[File:Aldo Manuzio Aristotele.jpg|220px|thumb|left|'Na pàgina 'dl' ''Aristotele'' aldèin (1495-1498)]]
[[File:Aldus-symbol.jpg|100px|thumb|right|Al stèma degli edisiòun aldèini]]