Versione delle 01:29, 12 feb 2014 modifica Gloria sah (discusiòun \| còl ch'l'à scrét) 29 070 modifiche mNessun oggetto della modifica ← Differenza precedente		Versione delle 01:24, 18 feb 2014 modifica annulla Gloria sah (discusiòun \| còl ch'l'à scrét) 29 070 modifiche mNessun oggetto della modifica Differenza successiva →
Riga 15: ===Biugrafìa=== Al Nietzsche al nas in na famìja tudèsca 'd pastór [[protestantésum\|protestànt]] e só pèd'r Carl Ludwig al mór che lò 'l gh' ìva sól sinc an, ed na malatìa ~~'dla~~a la testa che in chi tèimp là ila vgnìva ~~ciamèven~~ciamèda 'apatìa serebrèla', mo l' avrèv psû èser un tumór in dla tèsta u anca na degenerasiòun 'd al servèl (precedèint forsi ereditàri per la malatìa cumpàgna ch' a gh' vgnarà a 'l Friedrich in dla mèśa etê). Armèśa la famìja sèinsa [[reśdōr]], i s trasferìsen ed cà a [[Naumburg]], in dùa lò al psìva andèr a studièr el clasicitê e la religiòun, la mùśìca e 'l cant. Da śóven al scrìv dal puveśìi, al cumpòun di ~~pès~~pes muśichèl, e un quèlc sàģ cuma ''Destîn e volontê'' e ''Libertê 'dla volontê e destîn''. In dal 1869 al gh' la chèva 'd dvintèr profesōr ed [[filulugìa clàsica]] a l' universitê [[Svézzra\|śvìsra]] 'd [[Baśiléa]]. In cal mèinter, al taca a léśer al [[Arthur Schopenhauer\|Schopenhauer]], al dvèinta dimòndi amìg 'd al [[Richard Wagner\|Wagner]] e anca 'd al [[storia\|stòric]] [[Jacob Burckhardt\|Burckhardt]]. La só caréra 'd prufesór la n' dura minga dimòndi, perchè al Nietzsche al sèint 'd avér di distùreb nervóś e al dmànda 'd artirèr-es per psér curèr-es méj. Cun mìa tant sòld, mo però 'l viàśa in soquànt post e dimòndi in [[Itàglia]], in dû, a [[Torino\|Turèin]], in dal 1888 a gh' vìn na gròsa crîś nervóśa ch' la 'l lasarà in balìa 'd se stès per incòri und'ś an, guardê da la mèder Franziska Oehler e da la surèla, [[Elisabeth Förster-Nietzsche\|Elisabeth]]. == Al só pinsér == In dal 1872 a ved el stampi al só tratê ''[[Al naser 'd la tragédia]]'' in dû a s cata al só pinsér ed predilesiòun per la vitalitê di [[filòśuf presucràtic]] cuntrapòst a quī vgnû dòp, e difàti, cun al lór primitìṿ spìrit piò diuniśìec (irasiunèl e pesimìstic), i avrèven cuntribuî a la creasiòun 'd el tragédi da lò preferìdi 'd al Sofocle e 'dl Eschilo, mèinter che invéci cun la rasiunalitê tachèda a vgnìr fòra cul pinsér 'd al [[Sòcrat]], già la tragédia 'd cal tèimp lè edl [[Eurìpid]], l' avrèv tachê a decàder. In dal 1872 a ved el stampi ''[[Al naser 'd la tragédia]]'' in dû, dòp che 'dla filulugìa clàsica, a s cata un só pinsér in sìm' a la só predilesiòun per la vitalitê di filòśuf presocràtic in cuntrapuśisiòun cun quī vgnû dòp. Riga 39: I ''Über das Pathos der Wahrheit''[http://sources.wikipedia.org/wiki/Über_das_Pathos_der_Wahrheit] II ''Gedanken über die Zukunft unserer Bildungsanstalten'' III ''[[wikisource:Der griechische Staat\|Der griechische Staat]]'', (''Al Stêt ~~gréc~~grèc'') IV ''[[wikisource:Das Verhältnis der Schopenhauerischen Philosophie zu einer deutschen Cultur\|Das Verhältnis der Schopenhauerischen Philosophie zu einer deutschen Cultur]]'' ** V ''Homer's Wettkampf'' * ''Die Geburt der Tragödie'', (''[[Al naser 'd la tragédia]]''), 1872 * ''Die Philosophie im tragischen Zeitalter der Griechen'', (''La filośofìa in dl' etê tràgica di ~~Gréc~~Grèc''), 1870-1873 * ''Über Wahrheit und Lüge im außermoralischen Sinn'', (''[[In sìm' a la veritê e a la buśìa in dal sèins extramorèl]]''), 1873 * ''Vom Nutzen und Nachteil der Historie für das Leben'', (''In sìm' a l'utilitê e 'l mêl edla storia per la vìta''), 1874 * ''Unzeitgemäße Betrachtungen'', (''[[Cunsiderasiòun mìa atuèli]]''), 1876

Friedrich Nietzsche: differenze tra le versioni