Fervêr: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
m Bot: Migrating 207 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q109 (translate me)
mNessun oggetto della modifica
Riga 5:
'''Fervêr''' ('''febbraio''' in [[italiân]]) l'è al secònd mèiş ed l'ân secònd al [[Lunâri Gregoriân]] e l'è l'ónich ch' al cûnta 28 dé (29 ind j ân bişestîl). Al vîn dôp [[znêr]] e préma ed [[mêrs]] e l'è al têrs e ûltem mèiş ed l'invêren ind la pêrta d'ed sōver ed la fâcia ed la [[Tèra]], ed l'istê ind la pêrta d'ed sòta.
 
== StôriaStòria e cultûra ==
Al nòm dal mèiş al deşvîn dal latèin "''februare"'', ch' a vōl dîr "pulîr", "purghêr" o "un rimèdi a j erōr" dâtodal mumèint che int al calendâri rumân fervêr l'ēra al peréiod dóvein dóv' a 's fêven al funsiòun per la liberasiòun da i pchê, tgnûdi in unōr dal dío etrósch ''Februs'' e 'd la dèja rumâna ''Febris'', ch' a gnîven festegê al 14.
Sté aniversâri pagân al sré andê a finîr int al festegiamèint cristiân ed Sânta Febronia, cambiê pó cun Sân Valintèin, e spustêda al 25 ed zógn.
Insèm a [[znêr]] l'è stê l'ûltem di mèiş zuntê al calendâri, pôst che i [[rumân]] a cunsiderêven l'invêren sèinsa mèiş. L'è stê [[Numa Pompilio]] int al 700 d.C a mètri tót dû per prèir adatêr al calendâri a l'ân dal [[Sōl]]: al fervêr uriginêl al gh' îva 29 dé (30 in un ân bişestîl). [[Augusto]] l' aré tôt via un dé ed fervêr per zuntêrel al mèiş cun al só nòm [[agòst]], (nōv nòm ed ''Sestilio'') in môd che al mèiş dedichê a [[Giulio Cesare]], [[lój]], al sré stê pió cûrt. Sté fât, pruvê da pôchi nutési, l'è però critichê da dimòndi studiōş de stôria che pèinsen sìa pió fâcil che da sèimper fervêr al gh' âbia 28 dé.
Ed nòm fervêr l'ēra l'ûltem mèiş ed l'ân rumân, dâtdal mumèint che al nōv ân al cumincêva in [[mêrs]].
SoquântSoquânti vôlti i prêtprēt rumân a metîven un mèiş: ''Mercedonius'', dôp fervêr per parşêr al stagiòun.
 
== Sturièli ==
* Fervêr ind j ân normêl al cumîncia cun l'istès dé ed [[mêrs]] e [[novèmber]], e 'd [[agòst]] ind l'ân bişestîl.
* La prêdaprēda dal mèiş l'è la mitésta
* Al fiōr dal mèiş l'è viulèta o la prémola.
* In soquânt chêş a gh'è stê ânca un 30 fervêr: l'è stê més só in [[Şvèsia]] e in [[Uniòun Soviètica]] int al 1930 e 1931.Secònd al [[De Anni Ratione|''De Anni Ratione'']] ed [[Giovanni Sacrobosco]] (1235) l'è stê druvê ânch a [[Råmma|Ròma]] per soquânt' ân a cavâl tr' al I sècol p.C. e al I sècol d.C.
* Tót j ân, al dé dal 28 fervêr, o dal 29 se l'ân l'è bişestîl, l'è l'istès dé dal 4/4, 6/6, 8/8, 10/10 e 12/12 e per i mèiş désper 9/5, 5/9, 11/7 e 7/11.
Per eşèimpi al 28 ed fervêr 2005 l'ēra lunedé dòunca ânch al 4 [[avrîl]], al 6 ed [[zógn]], l' 8 'd [[agòst]], al 10 'd [[otòber]], al 12 [[dicèmber]], e al 9 ed [[mag]], al 15 [[setèmber]], l'11 ed [[lój]] e al 7 [[novèmber]] dal 2005 ēren di lunedé.
Riga 23:
<div class="Riferimeint GrisOrlee">
<div style="font-size:90%;">
'''Nôta''': cla pâgina ché l'é stêda inviêda cun 'na tradusiòun da '''[[:it:Febbraio| ''Febbraio'']]''' trâta da '''[[:it:|it.wikipedia.org]]'''.<br />Guêrda la '''[http://it.wikipedia.org{{localurl:Febbraio|action=history}} stôria ed la pâgina uriginêla]''' per cgnòser l'elèinch 'd j autōr.
</div></div>
{{Commons| February }}