Aldo Manuzio: differenze tra le versioni
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
m 'na giustadèina piò bèla |
m 'Na zuntadèina |
||
Riga 11:
[[File:Aldus in His Printing Establishment at Venice Showing.jpg|440px|thumb|left|Al Manuzio in dla sô butèga in cumpagnìa dal bibliôfil francêś [[Jean Grolier]], in 'na pitûra 'd fin [[Otsèint]]]]
'''Aldo Manuzio''' "al Vèć" ([[Bassiano]], [[Velletri]] 1449 - [[Venêzia|Venésia]] 1515) l' è stê 'n [[umanìsta]], 'n [[editôr]] e 'n [[tipografìa|tipôgraf]] dimòndi cgnusù. 'L 'īva studiè al [[latèin]] a [[Ròma]] dai mìster
[[File:Aldus Manutius.jpg|200px|thumb|right|N' artràt dal Manuzio]]
In dal tèimp, al Prìnsip carpśàn Alberto III Pio l' armagnarà sèimper dimòndi tachè e stimadôr dal sô mìster ed latèin e d' grēc antîg, e anca l' a l' jutarà in di sô progèt d' avièr 'na [[tipografìa]]. Cul giudìsi che a Venésia l' avrèv catè dimòndi manuscrìt grēc e latèin (cùm' anca qui che 'l [[Cardinèl Bessarione]] l' īva lasè a la [[Basìlica 'd San Marco]] a la sô mòrt in dal 1468) e incòri 'na gran quantitè 'd man d' ōvra da cupìsta e curetôr ed bòśi in lingua grêca, al Manùsi al vrà cumincèr la sô ativitè 'd editôr e d' [[tipografìa|stampadôr]] pròpi a Venésia, in dù l' andrà a stèr in dal 1490.
Riga 20:
[[File:Aldus-symbol.jpg|100px|thumb|right|Al stèma degli edisiòun aldèini]]
In dal 1494 i gh' la chèven ed gnìr fôra dal sô stàmpi al puēma ''Ero e Leandro'' dal [[Museo]], sìa in grēc che in latèin, e la ''Galeomyomachia'', tut e dû i lìber però sàinsa purtèr imprèsa la data. L' an dôp a gnarà fōra (cun la data) la ''Grammatica greca'' ed [[Costantino Lascaris]], la ''Grammatica greca'' ed [[Teodoro Gaza]], i ''Idillî'' ed [[Teocrito|Teòcrit]], al ''De Aetna'' dal [[Pietro Bembo]], i ''Diaria de bello Carolino'' dal dutôr [[Alessandro De Benedetti]], e 'l prìm ed sìnc e-v'lùm ed la racòlta ed tùti egli ōvri dl' [[Aristotele|Aristòtel]]: chi èter quàt'r e-v'lum i gnaràn fôra a 'rivèr fìn al 1498. Sèimper in dal 1498 i vdìven la luś n' [[Aristofane]] in grêc e 'na bèla edisiòun dai ''Opere'' dl' [[Angelo Poliziano|Àngel Polisiàno]]. A srà pròpi in dla dédica ins l' ōvra dal Polisiàno, ch' a gnarà imprès per la prìma vôlta al stèma strulghè da l' Aldo p'r el sô edisiòun, ch' l' éra furmè da 'n àncora cun dintòren arvultè un delfèin: simbolicamèint al vlìva significhèr ''festina lente'', ciuè "và in fûga laintamèint", présia e fermèsa in dal stès tèimp.[[File:Hypnerotomachia Polifili 00104.jpg|260px|thumb|right|'Na bèla xilografìa dal v'lùm aldèin ''Hypnerotomachia Poliphili'']]
In dal 1499 in dla sô tipografìa i vìnen stampè soquànt lìber in grēc, cùma qui 'd [[Tucidide]], [[Sofocle]], [[Erodoto]], [[Senofonte]], [[Euripide]], [[Demostene]] e [[Platone]]; sèimper in dal 1499 a vin fōra dal sô tòrchi la prìma edisiòun di ''Scrittori Astronomici e Dioscoride'' e la curiōśa ōvra ''Hypnerotomachia Poliphili'' (ciuè "Al cumbatimèint
Dal 1500 l' éra la publicasiòun dai ''Epistolae'' ed S. Catrèina. Rivè chè, al Manùsi al pèinsa d' ardùr al furmè di lìber ch' l' andèva a stampèr, dal furmè in-4° al furmè in-8° (''enchiridii forma'') cun l' inovasiòun di caràter in ''cursîṿ'' (piò cumpât) che l' incisôr Griffo al prepèra per lò: cun 'na tiradùra ed mìl pès, al Manùsi in dal 1501 al stampa al ''Virgilio''; seimper in dal stès an i vèden la lùś 'n ''Horatius'' e ai ''Cose volgari di [[Francesco Petrarca]].
[[File:LigaturesManutius.jpg|150px|thumb|left|Soquànti [[ligadùri]] tra un caràter e cl' èter, p'r imitèr méj la manéra dal cursìṿ]]
| |||