Nanutecnulugìa: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
mNessun oggetto della modifica
m a gh' ò da turnèr..
Riga 11:
 
La '''nànutècnùlugìa''' (a s' pôl anca scurtèrla in "nànutèc") l' è al drûamèint e la manipulasiòun edla matéria in 'na [[schèla]] atòmica u anca muleculèr. In dla definisiòun ch' la gh' à dê l' americàna "National Nanotechnology Initiative", la nànutècnùlugìa l' è presiśamèint la manipulasiòun dla matéria ch' la gh' àpia 'na dimensiòun ed tàja da 1 a 100 [[nanòmeter]]. A s' pôl dòunca catèr cùma sinònim anca el paròli "tècnulugìa dla nànuschèla".
 
== Crunulugìa ==
 
*1911 : un sièinsié al drôva per la prèma vōlta al prefìs « (it:) nano » tulèndel da la lèngua grēca.
*1956 : al Cumitè dal miśurasiòun BIPM al tōś al prefìs « (it:) nano » per definìr la miśurasiòun frasiunèla dal [[mēter]] ''nanòmeter'' cùma la miliardêśma pèrt dal mēter.
*1959 : Richard Feynman al dīś in dal sô discûrs al Caltech che « There is Plenty of Room at the Bottom » (A gh' è dimòndi spàsi in dl' andèr a bās, sutintēś: da studièr).
*1974 : Norio Tanigushi al drôva per la prèma vôlta la paròla "nànutècnùlugìa".
*1974 : invensiòun dal ''[[dìod muleculèr]]'' da pèrt ed A. Aviram et M. Ratner.
*1981 : invensiòun dal ''[[micruscòpi a efèt tùnel]]''.
*1985 : descuvèrta dal ''[[fulerèin]]'', "fullerene" in Inglēś.
*1986 : invensiòun dal [[micruscòpi a fòrsa atômica]] da soquànt sièinsié dl'IBM à [[Śurîg]].
*1986 : a vìn publichè al lìber ''Engines of Creation: The Coming Era of Nanotechnology'', ed Kim Eric Drexler.
*1987 : la pùnta dal micruscòpi a efèt tùnel la vîn druèda da soquànt sièinsiè dl'IBM per fèr cumutèr un unìc interutôr muleculèr.
*1990 : des chercheurs d'IBM écrivent le nom de leur société avec 35 atomes de xénon à l'aide d'un microscope à effet tunnel
*1991 : découverte des nanotubes
*1995 : premier contact électrique sur une seule molécule
*1997 : premier amplificateur réalisé avec une seule molécule
*1998 : première observation de la rotation d'une molécule rotor de 1 nm de diamètre
*2001 : premier transistor réalisé avec un nanotube
*2001 : invention de la molécule brouette par des chercheurs toulousains
*2003 : invention du Chapelet Conducteur d'Electricité par le thermodynamicien Hubert Juillet et publié par l'INPI et l'US PATENT OFFICE.
*2003 : Millipede, prototype de système de stockage de données, réalisé par IBM, et utilisant des perforations nanométriques
*2004 : premiers microprocesseurs gravés avec une finesse de 0,09 µm, soit 90 nm, chez Intel et AMD
*2005 : Intel construit des transistors de 65 nm
*2006 : Intel est en phase de test pour la gravure en 45 nm qui devrait arriver en 2007
*2007 : invention du premier dispositif mécanique moléculaire : un pignon le long d'une crémaillère
*2011 : Intel commercialise les Sandy Bridge gravés en 32 nm
*2012 : Intel commercialise les Ivy Bridge gravés en 22 nm
 
|sel=1