Carpnèida: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
m Robot A Śònt: uz:Carpineti
m r2.7.3) (Robot A Śònt: la:Carpinetum (Aemilia-Romania); modifiche estetiche
Riga 31:
Ind la pêrta pió antîga dal paèiṣ în tgnû da cât soquânt fabrichêt d’architetûra antîga. In particulêr al palâs dal Municépi ch’ al dà inséma a’na carateréstica piasèta dedichêda a [[Matélda ed Canòsa]]
 
[[ImageFile:Castello di Carpineti.jpg|thumb|left|250px|Vésta dal [[Castèl ed Carpnèida]]]]
 
== Stòria ==
Riga 37:
Abitê fîn da la stòria antîga, in sté teritôri în pasê i Lègor, i Rumân, i Biṣantèin e i Longobêrd. Préma ed l’ân mél ind al só teritôri a gh’êra Verabolo, pôst ‘d un ''pago''(distrèt campagnôl) rumân pó biṣantèin. Préma ed la cunquésta longoberda, in època biṣantèina, la cêṣa lochêla, urganiṣêda atōrna a l’ antîga Pēv ed Sân Vitêl, l’êra dipendèinta dal vèschev ed [[Ravèna]]. Lòung al crinêl Valèstra-Fósla prubabilmèint a gh’êra al ''limes'', oséja al cunfîn, fra i teritôri sòta a Bisanzio e quî longobêrd. Carpnèida l’ à ‘vû ‘na particulêra impurtânsa al tèimp ed la cuntèsa [[Matélda ed Canòsa]] marchèiṣa ed [[Tuscâna]] e ûltma repreṣentânt ed la râsa ‘d j [[Attoni]].
 
[[ImageFile:Carpineti valle tresinaro neve.jpg|thumb|left|200px|Vésta invernêla dal crinêl Valèstra, cun al castèl ed Carpnèida e al paèiṣ d’ed sòta]]
[[ImageFile:Carpineti casa torre 05.jpg|thumb|left|200px|Cò a tòr ed Regigno]]
[[ImageFile:Appennino reggiano pietra 2005.jpg|left|thumb|200px|Pignedolo cun la [[Prêda ed Bismântva]]]]
[[ImageFile:Appennio reggiano frombolara marola.jpg|left|thumb|200px|Al crinêl ed Frombolara e Marola]]
[[ImageFile:Carpineti mandra oratorio lato.jpg|left|thumb|200px|L'uratôri dal castèl ed Mandra]]
 
Int al Castèl rumânich, al gh’é incòra adès, més inséma al crinêl dal Fósla-Valèstra – da dōve a s’arvés la vésta inséma a la vâl dal Sècia e dal [[ Treṣnêr]]- a gh’é stê al «Convegno di Carpineti» dal 1092, dōve j òm ed cêṣa e aleê ed Matélda àn discós al prupôsti ed pêṣ ‘d [[Enrico IV]]. La Cuntèsa, incuragêda anca dal fugōṣi parôli ed l’ereméta Giovanni da Marola, l’à tôt la deciṣiòun ed cuntinvêr la lôta cûntra l’imperadôr, ch’ al vîn pó batû e dôp umiliê a [[Canòsa]]
 
A la ruvîna di teritôri matéldich dôp la môrt ed la cuntèsa, Carpnèida l’é pasê sòta a divêrs sgnōr. Int al XIII sècol l’à giurê fedeltê al cmûn ed Rèz, sibèin la fedeltê a la sitê ed pianûra l’é stêda mésa despès in dóbi . In particulêr l’é da arcurdêr la vicènda dal brigânt [[Domenico Amorotto]], che al l’à fâta da padròun int al teritôri ed muntâgna per divêrs ân. Dal XVI sècol l’é dvintê pêrt dal [[Duchêt ed Mòdna e Rèz]] e ch’ al gh’é andê a drê ind la sôrt fîn a l’unitê d’Itâlia.
Riga 54:
Ind al teritori comunêl a gh’în dimòndi bôregh, cêṣi e cà a tòr ‘d urègin êlt medievêl, fâti cun al sâs ed côch carateréstich ed la zôna. La strêda principêla l’é la [[Strêda Statêla 63 dal Pâs dal Cerêto]]
 
== Contéia e véla ed Carpnèida ==
 
Int al 1738 Lodovico Ricci al spiêga acsé al teritôri ed Carpnèida:
Riga 66:
Quivi si trovano fonti di perfetta acqua Marziale.|Corografia dei territori di Modena, Reggio, e degli altri stati già appartenenti alla Casa d'Este}}
 
=== Puiêgh ===
 
L’é ‘na frasiòun céca tra mezdé e matèina dal ‘stès cmûn. A gh’é ‘na cêṣa céca (Cêsa ed Sant’Agata) e un ricôver per ansiân. La cêsa la nâs cme dipendèinta diretamèint ed la Pêv ed Sân Vitêl a Carpnèida.
Riga 91:
[[ja:カルピネーティ]]
[[kk:Карпринети]]
[[la:Carpinetum (Aemilia-Romania)]]
[[lmo:Carpineti]]
[[ms:Carpineti]]