Scandiân: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nessun oggetto della modifica
Nessun oggetto della modifica
Riga 3:
|COMUNE={{MSG|Scandiano|MUD=Scandiân}}
|IMMAGINE=Rocca_di_Scandiano.JPG
|DIDASCALIA={{MSG|La Rocca|ARZMOD=La Rôca}}
|CARTINA=MODENA
|STEMMA=Scandiano-Stemma.png
|PROVINCIA={{MSG|di Modena|MUD=[[pruvèinsa ed Mòdna|ed Mòdna]]}}
|NUMABITANTI=24707|NUMQUANDO={{MSG|gennaio 2009|ARZAMUD=znêr dal 2009}}
|SUPERFICIE=49.81|ALTITUDINE=95|CAP=42019|PREF=0522|ISTAT=035040|CATASTO=I496
|LAT=44.5995|LONG=10.6875|NOMEGOOGLE=Scandian
|ABITANTI={{MSG|Scandianesi|ARZMOD=Scandianèiṣ}}
|PATRONO={{MSG|Santa Caterina d'Alessandria martire|ARZMOD=Sânta Catarèina}}|FESTAPATRONO={{MSG|25 novembre|ARZMOD=25 ed novèmber}}
|FRAZIONI={{MSG|Arceto, Bosco, Cacciola, Cà de' Caroli, Chiozza, Fellegara, Gessi, Iano, Mazzalasino, Pratissolo, Rondinara, San Ruffino, Ventoso|ARZMOD=[[Arsèi]], Bôsch, Cà di Chêrel, Casôla, [[Ciòṣa]], [[Felghêra]], Zès, Iân, Mâsalêṣen, [[Pratsōl]], Rundanêra, Sân Arfèin, Ventōṣ}}
|CONFINA={{MSG|(nord) Reggio nell'Emilia, Rubiera vicino Modena, (est) Casalgrande, (sud) Castellarano, Viano e (ovest) Albinea|ARZMOD=(mezanôt) [[Rèz]], [[ Rubēra]] tâca [[Mòdna]], (matèina) [[Casalgrând]], (mezdé) [[Castlarân]], [[Viân]] e (sira) [[Albinèa]]}}
|DEMOGRAFIA={{DEMOGRAFIA|1861|7313|1871|7823|1881|8073|1901|9581|1911|11011|1921|12691|1931|13781
|1936|13080|1951|13869|1961|14088|1971|17048|1981|21512|1991|21908|2001|22839|2007|23869}}
Riga 37:
Al nòm de Scandiâno "Scandillius" al ‘s vèd per la préma vôlta in un documèint dal Veschév Pêder ed Rèz, fât l' 11 agòst dal 1210. L' urègan dal nòm an n’é ménga sicûra, soquânt a dîsen ch’ al deṣvîn da "scandere" (andêr só) e"Janum" (Giano), pôst da dōve a’s và só a Jân, vilâg cusché che al ciaparé al nòm dal dío pagân cun al dō frûnti. Di êter che al nòm Scandiân al sìa cumpâgn a un agetîv latèin ch’al sègna ‘na varietê bòuna ed pòm.
 
Ind al 1312, a finés la lòunga guèra cumbatûda ind l’ arzânl’mùdneis dal faméj partigiâni dal Pêpa e ‘d l' Imperadōr. I sgnōr de Scandiân da la pêrta di ghibelèin , i Malapresa e i só aleê, în stê batû e cun la butêda zò dal castèl dal Gès a vînen mandê in eṣéli.
 
Còst l’à sgnê ânca l’inési ed la fortûna de Scandiân e dal só castèl ch’ al dvèinta, soquânt’ân dôp la capitêla ‘d la putèinta faméja di Da Fogliano.
Riga 62:
===Al duchê ed Mòdna e la Restaurasiòun===
[[Image:Scandiano_statua_L_Spallanzani.JPG|thumb|left|Stâtva a Lazzaro Spallanzani]]
Môrt Foresto al marchesê l’é turnê a la câmbra duchêl dōve al gh’é armêṣ fîn al 1796. L’é stê còst un periéod dimòndi brót per i scandianèiṣ. În stêdi mèsi nōvi tâsi, al castèl l’é stê butê pr’âria e cavê zò ‘d ògni só bèin: în stê purtê via i quêder ed valōr e i môbil, s’cianchê da i mûr al pitûri ed Dell'Abate. Ògni côṣa l’é stêda purtêda a Mòdna e l’é andêda a richîr i palâs ed la Côrt. A l’ arîv dal trópi napoleônichi al Dóca Ercole l’é scapê, e al 10 otòber 1796 la Comunitê de Scandiân la s’é unîda a la [[Repóblica ArzânaMùdneisa]]. Scandiân l’à avû ‘na partecipasiòun atîva a j-avenimèint polétich che àn sgnê la nâsita dal dō repóblichi: la Cispadâna e la Cisalpèina.
A i grând cambiamèint e ‘d rifōrmi mó ânca ed guèri e ‘d sacrifési per la gînta, dal peréiod napoleônich în gnû dôp, cun l’ artōren dal dóca Francesco IV a Mòdna, i 45 ân ed la Restaurasiòun e la Comunitê l’é stêda schisêda dal tâsi, sfrutêda, a gh’é stê stumpê la bòca, tót la libertê personêla.