Scandiân: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nessun oggetto della modifica
Nessun oggetto della modifica
Riga 38:
In sté peréiod Imperadōr e Rè regâlen tèri a Veschév, Cûnt e Abê dând véta al famōsi "dunasiòun" che dân ‘na mân a la nâsita ed chi Fèdev dimòndi impurtânt ind la véta e ind al ṣvilóp ed la civiltê medievêla ‘d la zôna.
 
Al nòm de Scandiâno "Scandillius" al ‘s vèd per la préma vôlta in un documèint dal Veschév Pêder ed Rèz, fât l' 11 agòst dal 1210. L' urègan dal nòm an n’é mìaménga sicûra, soquânt a dîsen ch’ al deṣvîn da "scandere" (andêr só) e"Janum" (Giano), pôst da dōve a’s và só a Jân, vilâg cusché che al ciaparé al nòm dal dío pagân cun al dō frûnti. Di êter che al nòm Scandiân al sìa cumpâgn a un agetîv latèin ch’al sègna ‘na varietê bòuna ed pòm.
 
Ind al 1312, a finés la lòunga guèra cumbatûda ind l’ arzân dal faméj partigiâni dal Pêpa e ‘d l' Imperadōr. I sgnōr de Scandiân da la pêrta di ghibelèin , i Malapresa e i só aleê, în stê batû e cun la butêda zò dal castèl dal Gès a vînen mandê in eṣéli.
Riga 51:
[[Image:Matteo_Maria_Boiardo.jpg|thumb|200px|Matteo Maria Boiardo]]
Feltrino Boiardo l’é dvintê sgnōr de Scandiâno ind l' agòst dal 1423 e, al 13 dicèmber, Filippo Maria Visconti l’à zuntê al tètol ed cûnt a la cunfèirma ed l'investidûra fâta dal Marchèis ed Fréra.
Ind al tèimp dal gvêren di Boiêrd: ed Feltrino préma e ‘d Matteo Maria, Giovanni, Gio.Battista e Giulio dôp , Scandiân l’à cgnusû un fôrt ṣvilóp conômic, sitadèin e culturêl grâsia a ‘na polética iluminêda. Ciamê da Feltrino, e protèt da chi é gnû dôp, ânca j-Abrèi àn dê ‘na mân, mìaménga cèca, al ṣvilóp dal paèiṣ.
Al "Privilegium pro hebreis Scandiani" ûn di pôch esèimpi, in Itâlia, ed lèg in favōr d’j-Abrèi l’é stê vrû da Giovanni Boiardo. Sèimper ind al tèimp dal gvêren di Boiêrd, durê quêṣi sèint ân, a Scandiân în sucès dimòndi fât impurtânt ûn ed quî l’é còst: ind l’istê dal 1494, l’é stê ciamê dal cunt Matteo Maria, da Venèsia dōve al lavurêva, al stampadōr Pellegrino De Pasquali.Cun i só tôrc, sistemê deinter al castèl, l’à stampê la préma edisiòun ed l' “Orlando Innamorato” e l'edisiòun in fòi, di Statût d’Arṣèi e Scandiân.
Al castèl de Scandiân, imblî cu j-adôb a frèsch ed Nicolò dell'Abate, l’é stê mudê in ‘na cà da lóso da Giulio Boiardo e al 13 ed zógn e al 3 lój 1543 al gh’à vû l’unōr ed dêr alôg al Pêpa Paolo III e al só fés sègvit, ch’ l’ êra gnû a ‘mirêr, per bèin dō vôlti d’ aṣvèin, la bèla pitûra ed l'Eneide.