Via Emélia: differenze tra le versioni

La '''Via Emélia''' l’é ‘na strêda rumâna fâta fêr dal cônsol [[Marco Emilio Lepido (cônsol 187 a.C.)]] per coleghêr in lènialénia dréta [[Rèmin|Rémin]] cun [[Piasëinsa|Piasèinsa]]. IncôIncō l’é clasifichêda cme [[strêda statêla]] cun al nòm '''SS 9''' e al percōrs al finès a [[Milàn|Milân]].

[[File:Via aemilia reggio emilia.jpg|thumb|right|200px|La strêda rumâna sót al livèl dal dé d’incôd’incō. Schêv a Rèz]]

Al pió grândi sitê traversêdi, ed nâsita rumâna o arfâti da i rumâni, în: [[Zisèna|CesenaCeşēna]] (''Caesena''), [[Frampùla|Forlimpopoli]] (''Forum Popili''), [[Furlé|Forlì]] (''Forum Livii''), [[Fënza|Faèinsa]] (''Faventia''), [[Iommla|ImolaIomla]] (''Forum Cornelii''), (''Claterna'', sparîda ind al VI sec.d.c. dôp ed la guèra Greco-gôtica), [[Bulåggna|Bològna]] (''Bononia''), [[Mòdna]] (''Mutina''), [[Rèz]] (''Regium Lepidi''), [[Sânt'Ilâri]] d'Èinsa (''Tannetum''), [[Pèrma]], [[Fidénsa|Fidèinsa]] (''Fidentia''), e [[Piasèinsa|Piasèinsa]] (''Placentia''). La via Emélia rumâna la pasêva ânca per l'impurtânt sitê ed ''Laus Pompeia'', incô [[Lodvëcc|Lodvèc]], circa sînch chilômeter a sîra rispèt a la sitê dal dé d’incô [[Lôd]] (al percōrs l’é stê modifichê int al XII sècol prôpria per tuchêr la nōva sitê ed LodiLôd, dôp che Laus Pompeia l’é stêda butêda zò).

[[File:Via emilia maggio 2005 reggio emilia.jpg|thumb|right|200px|La via Emélia a Rèz incôincō]]

Ind i pès fôra al sitê la via l’êral’ēra ed sôlit salghêda cun ‘d la gêra, mèinter al d’ed dèinter dal sitê l’êral’ēra despès salghêda cun di grând lastròungrôslastròun ed prêda. Per traversêr i fióm e i turèint a gnîven fât di pûnt dal vôlti grandiōṣ, cme còl insèma al turèint [[Gaiana]] atâch a [[Castèl San Pîr|Castèl Sân Pêder]], purtrôp butê zò ind al tèimp ed l’ûltma guèra.

La via Emélia l’é incòra al dé d’incôd’incē la strêda principêla ed l'[[Emélia-Rumâgna]]. In môd paralêl al só percōrs în stêdi fâti l' [[Avtostrêda dal Sōl]] e al [[ferovéi]] [[Milàn|Milân]]-[[Bulåggna|Bològna]] e la Diretrîṣ adriâtica ch’ la partés da Bològna, per pó andêr in [[Rumâgna]] e traversêrla fîn a RèminRémin.