Ris: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Creata pagina con '{{Variant|MUD}} 130px|thumb|right|Articul in Miranduleś Al '''ris''' (''Erinaceus europaeus'', '''riccio''' in italiàn) 'l è 'n mamifer dla famija...'
 
Nessun oggetto della modifica
Riga 2:
[[File:Mirandules.png|130px|thumb|right|Articul in Miranduleś]]
 
Al '''ris''' (''Erinaceus europaeus'', '''riccio''' in [[italiàn]]) 'l è 'n mamifermamìfar dla famija di ''Erinaceidae''. 'L è anc ciamàa imprupriament ''purcuspèṅ''.
 
[[File:Erinaceus_europaeus_LC0119.jpg|250px|thumb|left|prim piàṅ 'd un ris]]
 
Al ris al gh'à dal carateristichi arcaichi (cuma la fórmula dintaria o la cunfurmasiòṅ dal sarvel) ch'l'à mantgnùu rispèt aia i prim mamifarmamìfar cumpars in sla Tèra. 'L à sulamènt evulùu al rivestiment ad spèṅ dla pelicia (al gh'n à fin a 5000).
 
== Distribusioṅ e habitat ==
L'è na spece estremament adatabila e la viv praticament in tut Europa (Scandinavia e Siberia cumpreśi). I ris sardagnólsardagnói e sicigliàṅ i èṅ un pòc difarent da quei cuntinental.
 
[[File:Esemplare_di_riccioBraunbrustigel_Stacheln_050725.jpg|140px170px|thumb|right|ali grugnspèṅ 'd un ris]]
 
== Descrisioṅ ==
Al ris al gh'à un tesć biślung e un sarvel pìcul che lò al dróva par decifrar i segnai ulfativ. Anc al tat 'l è dimondi svilupàa, un pò ad mèno la vista anc s'al pól védar a 30 mètar ad distansa ad dè e a 12 mètar ad nòt. Nunustant gl'urèci i sian piculi e nascosti sóta al pèl, i ris i gh la càvar a sintìr frequensi fra 250 e 60.000 Hz, bèn déntar a gl'ultasòṅ al chè 'l è dimondi ùtil quand 'l è in sèrca dal magnar.
 
[[File:Erinaceus_europaeus_I.jpg|170px|thumb|left|un ris al s difend stricand-as a gus]]
 
I ris i gh'aṅ dal ganasi forti cun 36 dènt.
 
Al còrp 'l è tracagnòt e a forma ad pir. I pèe i èṅ ślungàa cun sinc dida e ungi a punta.
 
La pèla nuda (sérc intoraṅ a i óć, urèci, śampi e naś) l'è ad culór nègar. Al pèl 'l è ìspid ad culór griśastar/beige.
 
I spèṅ i gh'aṅ du ubiètiv: difendar al ris da i predatór e dar-gh na pruteśiòṅ quand al strabuca.
 
== Biologia ==
Al ris 'l è na bèstia escluśivament nuturna. Nunustant al sèbri 'n animal gòf e generalment al s móva lentament, al ris 'l è bòṅ ad curar velucement e anc ad nudàr quand 'l è al caś.
 
Durant al dè al pònsa in dla sò tana, fata sulitament in un śbrag in dal sòtbosc, fra i tronc e al foji cascadi a tèra. Ad nòt al vèṅ fóra par sercar al magnar e al fa di tragid sempar cumpagn: al n gh'à minga timór di spasi avèrt parchè 'l è bèṅ prutèt da i sò spèṅ.
 
{{BESTIE EMILIANE}}