Pruvîncia ed Rèz: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
m Bot: Modifico: vec:Provincia de Reza; modifiche estetiche
Riga 3:
La '''Pruvîncia ed Rèz ''' l’è ‘na [[pruvîncia]] ed l' [[Emélia-Rumâgna]] ed quêsi 490 méla abitânt.
 
[[ImageFile:Palazzo ducale reggio emilia 1.jpg|thumb|250px| Pâlas Duchêl (adès Pâlas dal Gvêren - Pâlas Allende)]]
 
La cunfîna a sira cun la [[Pruvîncia ed Pèrma]] ( al cunfîn l’é al fiòm [[Èinsa]]) a matèina cun la [[Pruvîncia ed Mòdna]] (al cunfîn l’é al fióm [[Sècia]]), a l’abaṣèin cun la [[Lunbardî|Lumbardìa]] ([[Pruvîncia ed Mântva]] ) e a mezdé cun la [[Tuscâna]] ([[Pruvîncia ed Massa-Carēra]] e [[Locca|Pruvîncia ed Lóca]] ).
Riga 19:
Fra i magiōr arciâm ‘dla muntâgna a gh’é la [[Prêda ed Bismântva]], ind al comûn di Castelnōv di Mûnt e ch’ l’ as vèd dal zôni ed dimòndi comûn ed la muntâgna. Al prufîl nèt ed la muntâgna l’à impresiunê [[Dante Alighieri]] ch' al la nômina int al Purgatôri ed la [[Divina Cumèdia]].
 
[[ImageFile:Pietra bismantova.jpg|thumb|right|300px|La Prêda ed Bismântva ind l’ Apenèin arzân]]
=== La pianûra e al muntâgni ed la zôna ===
Riga 26:
 
=== Al j-acvi ===
[[ImageFile:Sesso_canale_reggio_emilia.jpg|thumb|right|200px|Ûn di tânt canêl per dacvêr la pianûra]]
 
Trî în i principêl cōrs d'âcva che bâgnen la pruvîncia: al [[Po]] a mazanôt per circa 20 km., l' [[Èinsa]] a sîra, dal surgînt fîn al sbòch int al Po, sgnând al cunfîn cun la [[pruvîncia ed Pèrma]] per circa 85 km. e al [[Sècia]] ch’al sègna al cunfîn a matèina cun la [[pruvîncia ed Mòdna]] da Srèdel a [[Rubēra]]; d’ed ché al va ind la pruvîncia ed Mòdna fîno a dêr int al Po, dôp un cōrs ed pió ed 170 km. Dimòndi în i turèint, spêce in muntâgna: al pió impurtânt l’é sèins êter al [[Cróstel]], lòungh 55 km. ch’al nâs pôch sōvr a [[Casîna]] e al s’ bóta int al Po, atraversând al comûn ed Rèz. Turèint pió cèch în al Dôl, al S’cèl e al [[Treṣnêr]], che dân int al [[Sècia]], pó al Rodên, la Mudlèina e al Quarèiṣem che bâgnen al burghêdi ed Rèz.
Riga 37:
 
== Cunuméia ==
Ind la provîncia, in tóta la zôna ed la pianûra, a gh’è un fôrt distrèt mecânich. La zôna a matèina, ind i comûn ed [[Castlarân]], [[Casalgrând]] e [[Scandiân]] a gh’è ânca un impurtânt distrèt ed produsiòun dal cerâmichi, in uniòun ânca cun i comûn confinânt ed la provîncia ed Mòdna, in particolêr [[Sasól|Sasōl]]. Tóta la provîncia, ânca la zôna muntanêra, l’è cgnusûda per la produsiòun dal [[ Grâna ]] (Parmigiano Reggiano). Ed valōr l’é ânca la produsiòun agrécola e zotètnica, préma ed tót per còl che riguêrda l'alevamèint di nimêl.
Per sti motîv la provîncia l’è dimòndi svilupêda e la disocupasiòun l’an gh’è mìa.
 
== Stòria ==
[[ImageFile:Castello_di_Canossa_Interno.gif|thumb|150px|Al Castèl ed Canòsa]]
La cunquésta rumâna l’à purtê a la costrusiòun dal filòun ‘d la provîncia e ‘d la regiòun, la Via Emélia fâta fêr da [[Marco Emilio Lepido]]. In pruvîncia i rumân j-àn fât ânca la via ch’ la colêga Rèz a [[Bresèl]] (Brixellum).
[[Sant'Ambrogio]], ind al só viâg in Emélia, l’à ciamê Rèz "cadavere di città" per spieghêr la sèria decadèinsa per cōlpa dal j-invasiòun furastêri.
Riga 49:
 
== Aministrasiòun pruvincêla ==
J-urganîṣem che dirègen la Pruvîncia a gh’àn avû, a partîr da l'unitê d'Itâlia, divêrs nòm: Cunséli Pruvincêl guidê da un presidèint dal 1860 al 1923 e dal 1951 ad dé d’incô. Al tèimp dal [[fâsio]] agh’è stê un [[Comisâri prefetési]] ed l'Aministrasiòun pruvincêla e dal 1945 al 1951 a s’gh’à la [[Deputasiòun pruvincêla]], ch’ la gh’êra bèle dal 1889 dipendèint dal Cunsèli, cme incô la Giûnta.<br /> Cun al j-elesiòun dal 13 zógn 2004 l’è gnûda elèta [[Sonia Masini]], préma dòna d’avèir st’ incâregh.<br /> Ed sègvit a gh’è l’elèinch di divêrs presidèint subeintrê e la dâta ed l’ elesiòun.
 
# Vedriani Giulio Cesare - 21/03/1860
# Chiesi Luigi - 02/09/1861
# Gorisi Antonio - 02/09/1867
# Chiesi Luigi - 07/09/1868
# Fornaciari Giuseppe - 11/08/1884
# Levi Ulderico - 02/12/1889
# Borciani Alberto - 11/08/1902
# Morati Giovanni - 15/03/1906
# Cottafavi Vittorio - 22/06/1906
# Ruffini Enrico - 17/09/1910
# Sichel Adelmo - 21/12/1910
# Fabbrici Giovanni - 04/06/1923
# Muzzarini Mario - 05/12/1927
# Bertoldi Pellegrino - 06/04/1936
# Colitti Michele - 10/10/1940
# Ramusani Alberto - 31/03/1942
# Scolari Giuseppe - 31/03/1944
# Ercelli Alfonso - 12/09/1944
# Ferrari Camillo - 08/05/1945
# Montanari Dante - 16/07/1951
# Ferrari Franco - 23/12/1964
# Parenti Vittorio - 20/06/1972
# Cusi Guglielmo - 18/07/1980
# Bertani Ascanio - 01/01/1982
# Ruini Roberto - 13/06/1999
# Masini Sonia - 22/06/2004
 
== I pôst ed la giustésia ==
A Rèz a gh’é al [[Tribunêl]] e la [[Cumisiòun Tributâria]] ed prém grêd; la [[Côrt d’Apèl]] relatîva l’è a Bologna, al [[Tribunêl Aministratîv Regionêl]] e la Cumisiòun Tributâria ed secònd grêd relatîvi în a Pèrma.
 
== J-ufési finansiâri ==
Dû în j-ufési ed l’[[Agenséia dal j-Entrêdi]],ûn a Rèz e ûn Guastâla.
 
== I comûn principêl ==
* [[Rèz]] - 155.191 abitânt
* [[Scandiân]] - 23.332 abitânt
* [[Curèz]] - 21.953 abitânt
* [[Casalgrând]] - 15.933 abitânt
* [[Guastâla]] - 14.400 abitânt
 
== Materiêl pr'andêregh in fònda ==
{{BIBLIOGRAFIA
|RIFERIMENTI=
# Antonio Aleotti - Storia della citta' e provincia di Reggio Emilia - Bologna : Atesa, 1984.
# Ugo Bellocchi - Reggio Emilia, la provincia "lambrusca" : venti secoli di vitivinicoltura fra Enza e Secchia; presentazione di Walter Sacchetti. - Reggio Emilia : Tecnostampa, 1982
# I campanili della Provincia di Reggio Emilia : le genti ed un poco della loro storia. - Reggio Emilia : EETAbit, 1996
# Alcide Spaggiari - Guida Turistica della Provincia di Reggio Emilia. - A cura dell'Ente Provinciale per il turismo. - Reggio Emilia : Stabilimento Tipo-litografico f.lli Rossi, 1959
# Touring Club Italiano - Reggio Emilia e provincia : i centri della pianura, il Po, le rocche dell'Appennino - Milano : Touring club italiano, 2000
# Antonio Saltini - Dove l'uomo separò la terra dalle acque, Storia delle bonifiche in Emilia Romagna - Diabasis Reggio Emilia
|COLLEGATE=<br />[[Duchêt ed Rèz]]<br /> [[Amzûri druvêdi ind la pruvîncia ed Rèz]] <br /> [[Castē ed la pruvîncia ed Rèz]]
<!-- NOTE=2|-->
|TRADUZIONE= [http://it.wikipedia.org/wiki/ it: Provincia di Reggio Emilia]}}
Riga 110:
{{ProvREGGIO|CAT=no}}
 
[[CategoryCategoria:ER_PROVINCIEER PROVINCIE|Rèz]]
 
[[ar:مقاطعة ريدجو إميليا]]
Riga 146:
[[sv:Reggio Emilia (provins)]]
[[uk:Провінція Реджо-Емілія]]
[[vec:Provincia de Regio EmiliaReza]]
[[vi:Reggio Emilia (tỉnh)]]
[[war:Reggio Emilia (lalawigan)]]