Pianûra padâna: differenze tra le versioni

{{Variant|ARZ}}

 

{{CITAZIONE|La grande piana a nord dell’Italia, compresa fra le alpi … gli appennini … e l’adriatico … esse costituiscono una delle più fertili, grandi e ricche piane del mondo, coperta di città opulenti ed una popolazione di 8 o 10,000,000. Questa immensa piana comprende Piemonte, Lombardia, Parma, Piacenza, Modena, Bologna, Ferrara, Romagna e le terre venete.|[[Napoleone I di Francia|Napoleone Buonaparte]] in [[Emmanuel de Las Cases]], ''Memorial de Ste Hélène'', Volume 1, Londra, 1823.}}

L’é tót òna cun: tra mezanôt e matèina la Pianûra Vèneta ciamêda “Pianûra Padâna – vèneta”, d’urégin aluvionêla; tra mezdé e matèina la céca Pianûra rumagnōla, ânca lê d’urégin aluvionêla, per côlpa di cōrs d’âcva che a’s bóten int al mêr Adriâtich a partîr dal fióm [[Muntòun]] e andând vêrs matèina.

 

 

La Pianûra Padâna la ciâpa bòuna pêrt ed l’Itâlia stentrionêla, dal j [[Êlpi]] vêrs sîra al Mêr Adriâtich, la gh’à presapôch la fōrma ‘d un teriângol. Quêṣi al cèinter a gh’é al fióm Po.

L’é prôpria stê al Po, insèm a chiêter fióm e turèint che agh vân a dêr dèinter, a dêr urègin a la pianûra. I cōrs d’âcva ind al gnîr zò dal muntâgni, a’s tirêven a drê dimòndi quantitê ed frantóm. Cuisché e s’în pugê e mucê inséma al fònd dal mêr, fîn a impîr còl che, sînch miliòun d’ân fà, l’êra un grân gōlf dal Mêr Adriâtich. Al procès ed mèter zò tèra, lèint mó sèinsa fermêres, l’é durê miliòun d’ân e al cunténva ânch adèsa.

 

 

La Pianûra Padâna la gh’à dō zôni cun diferèinti caratérestichi: l’êlta a la bâsa pianûra.

Atâch a la lénia dal surzéi cumîncia la “ bâsa pianûra”, ciamêda ânca pianûra daquadōra. Còsta invêci la gh’à i trèin fât ed materiêl pió fîn, tèra crēta ed sôlit, che pió o mēno a tînen, al j âcvi a’s fêrmen e a’s fâ al padòl o al pantân.

 

 

La piuvoṣitê l’é in môd principêl ind i mèiṣ primaverîl e avtunêl, mó ind al j istê chêldi e òmdi a gh’în despès i temporêl; la fōrma a “còunca” ed la Pianûra Padâna la fà che sia in invêren che in istê an tira mìa âria, cun di efèt divêrs ind al dō stagiòun.

In invêren difâti, quând a’s mócia dal frèd e an gh’é mia ed vèint, as fôrma un cusinèt frèd ch’ al pōl durêr ânca divêrs dé, spêci int al giurnêdi òmdi e nebiōṣi, al fà gnîr dal giurnêdi dimòndi frèdi cun dal fôrti zlêdi

 

 

{{Aboz}}

Ind al Pianûra Padâna a gh’é al magiōri zôni agrécoli e industriêli d’ Itâlia

 

 

<references />

 

* [[Dêlta dal Po]]

 

 

* [http://www.adbpo.it Avtoritê ed bacîn dal fióm Po]

 

[[als:Poebene]]

[[sv:Poslätten]]

[[tr:Po Ovası]]