Versione delle 18:20, 15 Avr 2008 modifica Lévi (discusiòun \| còl ch'l'à scrét) Amministratori 3 833 modifiche mNessun oggetto della modifica ← Differenza precedente		Versione delle 21:12, 21 Mâg 2008 modifica annulla Lévi (discusiòun \| còl ch'l'à scrét) Amministratori 3 833 modifiche mNessun oggetto della modifica Differenza successiva →
Riga 38: Cun al [[feudalèiṣom]] a’s cumîncen ad avèir al prémi nutési sicûri, da dōve s’impêra che Casalgrând e al zôni atâch êren sóta al Veschév, al Cmûn ed Rèz, a la Badéia ed [[Nonâtla]] e al Cunvèint ed S. Lisânder ed [[Pèrma]] e che i sô furtifichê Castê, gnû só intōren al Mél, êran argumèint ed quistiòun, cme dimòndi êter ed la zôna, tr’ al putèinti faméj arzâni, che, fichêdi ind al lôti tra Papêt e Impêr, combatîven pr’ avèir la dmèj ind al Cmûn ed Rèz. Vêrs la fîn dal XII sècol la famja Fogliani, la pió putèinta tra còli guêlfi, la s’é fâta valèir inséma a tóti e mandê via i Malapresi dal Gès e i Sès fedēl a l' Imperadōr, a gh’é stê dê in ~~fèved~~fèdev, dal Vèschev ed Rèz Guglielmo Fogliani , tót i castê ‘d la zôna, cumprèiṣ quî dal Casalgrandèiṣ. Int al XIII sècolo, al tèimp dal peréiod di Cmûn, tra Rèz e [[Mòdna]] l’êra scupiêda ‘na guèra vîva per la deviasiòun dal j-âcvi dal [[Sècia]]. D’arcurdêr l’é la giurnêda ed Furmiésen, combatûda int al 1201 e vînta da j-arzân che êren andê dèinter al teritôri nemîgh, partènd apûnt da Casalgrând. Riga 46: [[Image:Castellodisalvaterra_piccolo1.jpg\|left\|thumb\|Castèl ed Salvatèra (1931)]] Int al 1413 Nicolò III d'Este l’à dê Casalgrând, [[Salvatèra]] e [[Dinasân]] al frarèiṣ Alberto Delle Sale che int al 1423 al l’à promôs al stêt ed ~~fèved~~fèdev. Môrt Delle Sale Casalgrând l’é andê a fêr pêrta ed la [[Cuntèia de Scandiân]] sóta [[Feltrino Bojardi]]. Gvernerân i Bojardi fîn al 1560. Còl di Bujêrd l’ stê un bòun gvêren, in ch’al tèimp lé Casalgrând l’é chersû d’impurtânsa tânt d’ èser purtê al grêd ed giudicadûra da dōve a dipendîven Dinasân e [[Muntbèbi]]. In sté peréiod la zôna l’à duvû patîr al j-invasiòun di Francèiṣ e di Spagnôl in lôta per la superioritê ind l'Italia. Int al 1560 cun la môrt d’ Ippolito Bojardi a finîva la faméja Bojardi ch’ l’ à gh’îva in Matteo Maria al pió famōṣ rapresentânt. Al ~~fèved~~fèdev l’é pasê ind la [[Câmbra Duchêl]] per sînch ân, pó dê a i Cûnt Thiene che l’ân tgnû, purtê a Marchesê, fîn al 1622. Dôp l’é turnê a caschêr ind la Câmbra Duchêla per dêṣ ân, dòunca l’é stê tgnû per ónd’ṣ ân dal marchèiṣ Enzo Bentivoglio e dal fiōl Cornelio. Ind al tèimp dal gvêren di Thiene e di Bentivoglio l’à regnê la pêṣ, mó al popolasiòun în stêdi pruvêdi da la tremènda [[pèst]] dal 1630, còla dal Manzoni. Riga 58: Int al 1750 al Marchesê l’é pasê al genvèiṣ Gian Battista Mari che al l’à tgnû fîn al 1777. [[Image:Casalgrande_Villaspalletti.gif\|thumb\|100px\|Vèla Spalletti]] A gh’l’à pó avû [[Ercole Rinaldo d'Este]] fîn al 1795 quând [[Napoleòun]], ocupând l'Itâlia, l’à decretê l'abolisiòun di ~~fèved~~fèdev. Ind al tèimp ed l'ocupasiòun francèiṣa al cmûn l’à fât pêrt dal V Cantòun del [[Dipartimèint dal Cróstel]]. L' avgnûda napoleônica l’à fât nasêr in un prém tèimp intuṣiâṣem, mó dôp a gh’à ciapê al pôst la paûra, al preocupasiòn e a la fîn l'ôdi per i conténov sacrifési impôst da i francèiṣ. Têli e tânt în stê i pèiṣ, al tâsi, a l’ estorsiòun di ocupânt che la [[Restaurasiòun]] dal 1815 l’é stêda salutêda cme ‘na liberasiòun. Al nōv dóca [[Francesco IV d'Este]] an n’à mìa savû mantgnîr al simpatéi ch’ l’ îva fât nasêr la ricostrusiòun dal Duchêt, mó l’é stê dûr e spietê cûntra tót quî che manifestêven al deṣidèri ed arnuvamèint cme i tèimp cambiê cmandêven. Casalgrând al gh’à mai perdunê pr’avèirla fâta dvintêr ‘na frasiòun dal Cmûn de Scandiân.

Caşalgrând: differenze tra le versioni