Stéla 'd neutròṅ: differenze tra le versioni
Creata pagina con "{{Metacaixa |id=0 |color= |bt1=Miranduléś |bticona1=16px |ps1= __NOTOC__ {{dialort | dial=Miranduléś}} 200px|thumb|left|Diségn dna stéla 'd neutròṅ La '''stéla 'd neutròṅ''', cgnusùda anc cuma ''stéla mòrta'' o ''stéla cadàvar''<ref>[https://www.media.inaf.it/2013/12/02/non-fa-cosi-caldo-sulle-stelle-di-neutroni/ A n fà minga acsè cald su 'l stéli 'd neutròṅ] ''Nutisiàri onli..." |
(Nessuna differenza)
|
Versione delle 01:21, 5 Śnêr 2022
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
La stéla 'd neutròṅ, cgnusùda anc cuma stéla mòrta o stéla cadàvar[1], l'è na stéla pìcula pìcula, ad sóta di trénta chilómetar, ma pîna a mertlét, stadi finàł dna stéla più granda, in gènar da déś a vint masi sulàri, quànd la finìs gl'elemènt alśēr a 'l sò intéran ch'i ìvan tacâ la fuśiòṅ nucleàr da idrògen a èli.
A cal punt lè la stéla la patìs un culàs gravitasiunàł sóta 'l sò pēś ad qvél ch'a gh'armàgn parchè la presiòṅ tèrmica dal reasiòṅ nucleàri la śmét 'd ès'r-ag e dònca la fòrsa 'd gravità la gh'à la méj schisànd tut la matèria vèrs al sèntar. Cun na presiòṅ dal gènar al sò camp gravitasiunàł 'l è sènt migliàrd più fòrt rispèt a qvél dla Tèra. Al sò prilamènt 'l è dimóndi fòrt esénd ch'na stéla 'd neutròṅ l'è bòna ad far un gir cumplét da òṅ a trénta secónd o anc méno.
Quànd cal fenòmen chè al riguàrda dal stéli più grandi (da vint a trénta masi sulàri) i s fórman di buś négar, quànd i èṅ più pìculi (ad sóta di déś masi sulàri) i nàsan dal nani biànchi[2].
Al fitùm di àtum dla stéla tut schis al fà in manéra 'd dasfàr insém gl'eletròṅ c'n i prutòṅ ch'i dvèntan acsè di neutròṅ ch'i s śòntan acsè a qvéi ch'i gh'éran bèla da prima.
Na stéla 'd neutròṅ da par lē, sénsa dla matèria lè dintóran, l'è praticamènt inviśìbla: la sò temperadùra acsè élta, la pōl rivàr anc a 'n migliòṅ ad grâd cun di camp magnètic da 1012 gauss (qvél dla Tèra, tant par dir, 'l è 'd 0,5 gauss), la la pòrta a butàr fóra dal radiasiòṅ ultaviuléti, X e gama ma la luś la s fà fadìga a védar-la da luntàṅ parchè la stéla l'è tròp pìcula.
In dal grup dal stéli 'd neutròṅ a 'rcurdém al pùlsar e 'l màgnetar.
Culegamènt estéran
Nòti
- ↑ A n fà minga acsè cald su 'l stéli 'd neutròṅ Nutisiàri online d'l Istitùt nasiunàł 'd atrufìśica, 2 ad Dicémbar dal 2013
- ↑ Stéli 'd neutròṅ, là in du gl'àtum i culàsan Nutisiàri online d'l Istitùt nasiunàł 'd atrufìśica, 25 'd Agóst dal 2017