Andragogìa: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nessun oggetto della modifica
Nessun oggetto della modifica
Riga 11:
L’'''andragogìa''' (''andragogia'' in [[itagliàn|itagliàṅ]], da 'l gréc ''ἀνήρ, anēr'', ''ἀνδρός, andros'', "[[òm]]" e ''αγω'', "purtèr", "cunpagnèr", ch'a starèv per "educhèr") l'è cla branca edla [[pedagogìa]] ch'la stùddia el manéri 'd [[insgnamèint|insgnèr]], ed [[formasiòun|formèr]], e 'd [[socialiśasiòun|socialiśèr]] i agìnta grand ch'i gh'n àpien biśògn.
 
La diferèinsa più grosa che 'n [[educadōr]] al gh'à da tgnìr in amèint quand al gh'à dla ginta granda da tgnìrgh adrē, l'è che quischè i gh'àn bèle el só idèi, i só pinsēr e anca i só [[pregiudìsi]] un bel pô radichê in di só savér. Insgnèr a di agìnta grand la nn'è minga damànd fèr cgnùser i lavōr ai putèin e ai ragasōl ch'i i sèinten per la prìma volta, mo a gh'è da fèr a metê coi lavōr che i agìnta grand i sàn bèle e i ìn anca un bel pò cunvìnt ed savéri bèin. Mèinter che ai ragasōl te gh'insègn di lavōr ch'i gh'gnaràn bòun soquànt [[an]] più in là quand lò 'l andrà a lavurèr, i agìnta grand i dmànden edla cgnusìnsa ch'la dvintìs ùtil edmatèina, dimòndi présti, edla formasiòun per al [[lavōr]], per na [[lìngva furastéra]] da śuntèr a 'l só conpetèinsi, e di quèl ch'i pòsen servìr [[incō]]. La manéra 'd inparèr di agìnta grand 'l è dimòndi lighèda a 'l esperimènt, ala misa a l'ōvra ededla nanóva teorìa ch'lai gh'vinàn apèina śibî.<br>Soquànt epsicòlog dimòndi arèint a nuèter i àn strulghê na teorìa che i agìnta grand i sarèven più interesê a inparèr di lavōr nōv in chi perìod ed [[crìś]] e 'd [[tranśisiòun]] ch'i srèven preśèint ed lung ala só vìta, alternê ai perìod ed stabilitê indû gninta a scalfirèv la śibìdabòuna drìta.<br>Dimòndi teoriśasiòun in sìm'a l'andragogìa i deśvìnen da 'l [[pedagogìsta]] [[Stat Unî|americàṅ]] [[Malcom Knowles]], ch'al li scrivìva in dal [[1980]] in dal só lìber ''The Modern practice of adult education: From pedagogy to andragogy''.<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20160219181740/http://www.hospitalist.cumc.columbia.edu/downloads/cc4_articles/Education%20Theory/Andragogy.pdf Un pcòun dal lìber] ed [[Knowles]] in dal sit ''archive.org''.</ref>
<br><br>
{{CITAZIONE2|[Come nella clessidra ...] il fluire dei grani sono tutte le esperienze, i fatti, gli amori, le gesta vissute... Il principio di gravità trasferisce tutto questo in basso; si accumula e filtra tutto ciò che fu vivo diventando memoria, un pallido ricordo. [Ma è] Pur sempre un altro volume di cose ascendente. Quella piramide, nata dal suo contrario, indica un vertice verso l'alto, ciò che si è svuotato ha assunto ora una forma elevata, crescendo. La discesa del tempo che la clessidra decreta è, in verità, non una perdita ma un'ascesa, che appartiene ora alla mente, alla memoria che trasforma in un valore altro e più prezioso quanto nella cruna di cristallo è passato.|[Damànd la [[clesìdra]] ...] i granèin ch'a pasa i ìn tuti eli esperiìnsi, i fat, i amōr, quèl ch'a s è visû... Al prinsìpi edla [[gravitê]] al cùcia tut queschè in śò; tut i lavōr ch'i éren stê viv i s mùcen e i vinen filtrê mèinter ch'i dvèinten edla [[memòria]], di [[arcòrd]] eśbiadî. [Mo 'l è] Pur sèinper 'n èter vilùp ed lavōr ch'i salìsen. Cla [[piràmid]] lè, nèda da 'l só [[contràri]], la fà vèder na vèta a 'ndèr a 'l élta, quèl ch'a s è vudê 'l à tolt adèsa na forma vers 'l élta, chersènd a 'l in sù. Cal tèinp che la clesìdra la ghe cmanda 'd andèr śò, al nn'è minga un pèrdregh, mo un alvères in sù, che adèsa al fà pert edla mèint, edla memòria, ch'la tramùta quèl ch'l éra pasê damèś ala [[crùna]] ed [[cristàl]] ind un valōr diferèint e più presiōś.|'''In età adulta. Le mutevoli fisionomie''', ''2005''<ref>{{it}} ''"In età adulta. Le mutevoli fisionomie"'' ed [[Duccio Demetrio]], [[Milàṅ]] 2005, paǵ 25.</ref>|DIALETTO={{carpś}}|LINGUA={{it}}}}
 
==Soquànt precedèint estòric==
[[File:UPT-Saint-Etienne-mai-2015.jpg|thumb|right|410px|Na lesiòun edl’''[[Université Populaire du Théâtre]]'' dal 2015.]]
La nn'è minga na nuvitê che dla ginta granda la gh'àpia dl interèsi a inparèr incòr in dla só vìta, ch'la dmanda edl'ètra formasiòun e ch'la gh'àpia incòr dal pasiòun [[cultùra|culturèli]] da purtèr avànti.<br>
S'a vlèm tōr 'l eśèinpi edla scóla dal gréc [[Sòcret]], a savém che lò al sprunèva i só studèint a 'l ragiunamèint, a serchèr dèintr in sè stès el rispòsti ai enìgma edla vìta. I pinsadōr antìg [[Platòun]], [[Aristòtel]], [[Geśù]], [[Ciceròun]] e [[Sant Agostèin]], i saìven bèle che i agìnt grand i pólen inparèr e interesères ai savér nōv, e che la só manéra 'd inparèr l'è più cunpàgna a n'arsérca personèla che a ddl insgnamèint deśgnû da 'l élta.<br>
In dl'etê modèrna, di pinsadōr damànd [[Martin Lutēr]], [[Filìp Melantòun|Melantòun]], [[Śvan Comèni|Comèni]], i intindìven l'educasiòun di aginta grand de più damànd n'[[alfabetiśasiòun]], ch'a s deśgnìva da di tèinp indû 'l [[analfabetìśem]] 'l éra 'l pan ed tut i dè.
<br><br>
{{CITAZIONE2|[Come nella clessidra ...] il fluire dei grani sono tutte le esperienze, i fatti, gli amori, le gesta vissute... Il principio di gravità trasferisce tutto questo in basso; si accumula e filtra tutto ciò che fu vivo diventando memoria, un pallido ricordo. [Ma è] Pur sempre un altro volume di cose ascendente. Quella piramide, nata dal suo contrario, indica un vertice verso l'alto, ciò che si è svuotato ha assunto ora una forma elevata, crescendo. La discesa del tempo che la clessidra decreta è, in verità, non una perdita ma un'ascesa, che appartiene ora alla mente, alla memoria che trasforma in un valore altro e più prezioso quanto nella cruna di cristallo è passato.|[Damànd la [[clesìdra]] ...] i granèin ch'a pasa i ìn tuti eli esperiìnsi, i fat, i amōr, quèl ch'a s è visû... Al prinsìpi edla [[gravitê]] al cùcia tut queschè in śò; tut i lavōr ch'i éren stê viv i s mùcen e i vinen filtrê mèinter ch'i dvèinten edla [[memòria]], di [[arcòrd]] eśbiadî. [Mo 'l è] Pur sèinper 'n èter vilùp ed lavōr ch'i salìsen. Cla [[piràmid]] lè, nèda da 'l só [[contràri]], la fà vèder na vèta a 'ndèr a 'l élta, quèl ch'a s è vudê 'l à tolt adèsa na forma vers 'l élta, chersènd a 'l in sù. Cal tèinp che la clesìdra la ghe cmanda 'd andèr śò, al nn'è minga un pèrdregh, mo un alvères in sù, che adèsa al fà pert edla mèint, edla memòria, ch'la tramùta quèl ch'l éra pasê damèś ala [[crùna]] ed [[cristàl]] ind un valōr diferèint e più presiōś.|'''In età adulta. Le mutevoli fisionomie''', ''2005''<ref>{{it}} ''"In età adulta. Le mutevoli fisionomie"'' ed [[Duccio Demetrio]], [[Milàṅ]] 2005, paǵ 25.</ref>|DIALETTO={{carpś}}|LINGUA={{it}}}}
 
==Vōś lighèdi==