|
[[File:Cartéṅna_däl_dialétt_emigliàn-rumagnû.png|thumb|350px|La spartiziån dl emigliàn]]
La '''längua emiglièna''' o all '''emigliàn''' (''Lingua Emiliana'' o l' ''Emiliano'' in [[Itagliàn]]) a l é un grópp ed 'na varietè ed länguv luchèli ciamè anc, in môd impròpi, [[:it:Dialetto|dialétt]], bacajè int l'[[:it:Italia Settentrionale|Èlta Itâglia]]. QuasstiStäl länguv i én bacajè prémma 'd tótt in [[Emégglia]], mo l'ûṡ aal s dṡlèrga anc int i teritòri ataiṡ dla [[Lunbardî]], [[Piemånnt]], [[Tuschèna]], e [[Vênet]] <ref>[http://www.treccani.it/enciclopedia/dialetti-emiliano-romagnoli_%28Enciclopedia-dell%27Italiano%29/ Enziclupedî Treccani - Dialetti emiliano romagnoli] Autåur: Fabio Foresti - Vésst l'ûltma vôlta al 20 [[utåbber]] 2013</ref>. Insàmm al [[Rumagnôl]], l' emigliàn l é óṅna däl dåu varietè dla [[längua emiglièna-rumagnôla]], c ch'la fa pèrt dal grópp gâl-itâlic däl [[:it: Lingue romanze occidentali| länguv rumânz ed matéṅna]].
Dånca, cum al [[francés|franzaiṡ]], al [[Ucitàn|uzitàn]] e al [[Catalàn|catalàn]] al à di fenômen ed sòn e ladla costruziån dla frèṡ c ch'la fanfàn divêrsa da 'l [[itagliàn]] c ch'al fa pèrt invêzi dal [[:it:Lingue romanze orientali|grópp ed sîra]] däl länguv rumânz.
Ón mudèl ed längua emiglièna al ann i é brîṡa <ref>A. A. Sobrero, A. Miglietta, Introduzione alla linguistica italiana, Editori Laterza, Roma-Bari, 2006</ref>, però di stóddi nûv e mirè i àn catè dimóṅndi ''koiné'' 'd längua emiglièna luchèla atåuren a zitè o żôniżôn môrtimûrt <ref>Fabio Foresti, Aree linguistiche. Emilia e Romagna in Holtus, Metzeltin e Schmitt, 1998, pag 569-93</ref>.
==Largazza dla żôna==
I cunfén trastra i dialét emigliàn e i èter gâl-itâlic i én acsé sutîl perpar quàll ccal ch'arguèrda i insémm ed sòn a 'l insàmm däl parôl. Pr eṡänpi, dimónndi studiûṡ di dialétt cunséddren al [[:it:Dialetto pavese|pavaiṡ]] o pavaiṡ-vugheraiṡ cum 'na varietè ed pasâg' stra 'l emigliàn e al [[:it:Lingua Lombarda|lunbèrd]], méntar di èter (a partîr dal Bernadino Biondelli int al só "''Saggio sui dialetti gallo-italici''" dal [[1853]]) a pänsen c ch'al fâga pèrt dl emigliàn a pîn dirétt. Al istàss [[Dialët piasintëin|piazintén]] indóvv i én preṡént carateréstichicaraterésstic emiglièniemigliàn, al preṡännta grûs e cèr trât ed vuchèli e insémm ed parôl cun al [[:it:Dialetto lombardo occidentale|lunbèrd ed sîra]] e in quàllcal chèṡ quélé, cum al asquèṡ cumpâgn pavaiṡ, al pr anc ló èser asquèṡ 'na fåurma 'd pasâg' str'al lunbèrd e 'l emigliàn.
Äl varietè di dialét dal grópp emigliàn i én bacajè int la regiån stòrica dl [[Emégglia]] c la cumbéṅna presapôc con äl pruvénzi ed [[Pruvincia d' Piasëinsa |PiaṡänzaPieṡänza]], [[Pèrma]], [[Pruvîncia ed Rèz|Rażż]], [[Pruvèinsa ed Mòdna|Môdna]], [[Frèra]] e pèrt dla [[Pruvénzia ed Bulåggna|pruvénzia ed Bulåggna]] (fén al fiómm SéllerSàrrel) dal quèl la cumänza la [[Rumâgna]]. Al emigliàn al végn bacajè anc int la żôna dla [[:it:Provincia di Rovigo|pruvénzia ed Ruvîg]] ciamèda int i ténp indrî ''TraspadânaTraspadèna Fraraiṡa'', teritòri c ch'al fêva pèrt dl'[[Emégglia]] fén al cungrès ed Viäṅna. A fan pèrt dal grópp emigliàn anc al [[Cararais|Cararén]], bacajè int l'èlta [[Tuschèna|Tuschèna]], al dialàtt dl Ultrapô Pavaiṡ, al turtunaiṡ, al [[Dialet mantuan|mantvàn]], al [[:it: Dialetto casalasco-viadanese|cheṡlàssc-viadanaiṡ]] parlè int äl żôn ed Caṡèlmażåur e ViadânaVidèna a i cunfén str'äl pruvénzi ed [[Màntva]] e [[Cremùna|Cremåṅna]].
==Èter prugèt==
|
