Wikipedia

Strêda Statêla 63 dal Pâs dal Cerēto: differenze tra le versioni

Naviga nella cronologia in modo interattivo
← Differenza precedenteDifferenza successiva →
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
VisualeWikitesto
m Robó - coresiòun in arzân
m Robó - quistiòun d'ortografèia in arzân
Riga 3:
[[Image:Strada_Statale_63_Italia.svg|thumb|300px]]
 
La '''Strêda Statêla 63 dal Pâs dal Cerêto (SS 63)''', (Strada Statale 63 del Valico del Cerreto in [[italiân]]) fîn a [[Rèz]], o '''Strêda Pruvincêla 63 R dal Pâs dal Cerêto (SP 63 R) ''', (Strada Provinciale 63 R del Valico del Cerreto (SP 63 R) in [[italiân]]) da Rèz a [[Gualtēr]], l’é ‘na strêda statêla e regionêla ch'la colêga la [[Tuscâna]] a l' [[Emélia-Rumâgna]]. La cumîncia int al cmûn d’[[Aóla]], da un cruşîlcruṣîl cun la [[Strêda Statêla 62 ed la Cîsa]]; la và vêrs l’[[Apenèin Tôsch-Emiliân]], la tòca [[Fivisân]], Sasêlb, la pâsa al [[Pâs dal Cerêto]], in dōve la strêda la va dèinter l’ Emélia Rumâgn, la travêrsa [[Culâgna]], [[Busâna]], [[Castelnōv di Mûnt]], [[Casîna]], [[Puianèl]], [[Rivêlta (Rèz)|Rivêlta]]; dôp ed pôch la và dèinter ed Rèz la và fôra a mezanôt ed la sitê. Dôp Rèz la travêrsa [[Cadelbôsch ed Sōver]], Cadelbôsch ed Sòt, Sânta Vitôria e la rîva a [[Gualtēr]], inséma al [[Po]], dōve l’ a’s zûnta ind al trât pruvincêl ed la vècia [[Strêda Statêla 62 ed la Cîsa]].
 
In sègvit al Decrêt Legislativ n°112 dal 1998, dal 2001, la gestiòun dal trât Rèz - Gualtēr l’é pasêda da l’ [[ANAS]] a la Regiòun [[Emégglia-Rumâgna|Emélia Rumâgna]] che a só vôlta l’à girê al prâtichi a la [[Pruvîncia ed Rèz]], ch’ l’à gh’à dê al nòm de strêda pruvincêla ('''SP 63 R''') , perché in Emélia Rumâgna an gh’é mìa l’elèinch dal Strêdi Regionêli.
Riga 12:
=== XVIII sècol ===
 
Int al XVIII sècol l’êra ciamêda ânca '''Strêda Duchêla''' o '''Strêda Duchêla ad la Lunigiâna'''. Un percōrs ind j Apenèin mìa regolêr l’é d’antîga urègin, mó la sistemasiòun decişîvadeciṣîva e parsialmèint carosâbila ed la strêda l’à ‘vû inési sōl int al XVIII sècol, quânda al dóca [[Ercole III d'Este]] l’à incarichê l’inzgnēr [[Lodovico Bolognini]] ed fêr la '''Strêda duchêla ed [[Castelnōv di Mûnt]]''', che al percōrs al se sré coleghê cun la pêrta tuscâna e d’ ed che al [[mêr Tirèin]].
Al prugèt l’êra stê presentê int al 1875. Al cantêr al s’é fermê int al 1796, cun l’arîv ed [[Napoleone Bonaparte|Napoleòun]] e i fât polètich coleghê a la deşfâtadeṣfâta dal [[Duchêt ed Mòdna e Rèz|duchêt]]. La strêda l’êra stêda sistemêda fîn al trât Rèz – [[Busâna]].
Int al 1788 al vèc percōrs ed la trêda al vîn acsé spieghê da [[Lodovico Ricci]] nella "Corografia dei Territori di Modena, Reggio e degli altri Stati appartenenti alla Casa d'Este":
{{CITAZIONE|Strada Ducale di Lunigiana, ossia di Castelnuovo ne' Monti". Esce dalla Città di Reggio volgendo il suo corso a Mezzogiorno, e scorre sopra un ponte di figura Romboidale di due arcate, sormonta il [[Cróstel|Crostolo]], corre presso la Ducal Villa di Rivalta, attraverso il feudo d'[[Albinèa|Albinea]], il borgo di Pujanello, ed entra nel feudo di Vezzano, dove il Torrente Campola sbocca nel Crostolo. Ivi si piega a dritta verso ponente, e costeggiando il Rio Campola prosegue per Sedrio, traversa il detto torrente e giunge al borgo di Pecorile in [[Canòsa|Canossa]]. Continua la strada attraverso i Feudi di Paderna, e di Sordiglio, ed ivi piegandosi nuovamente al Meriggio stendesi pel Feudo di Pavullo, ed entra in Sarzano.
Riga 19:
Quindi prosiegue alla [[Casîna|Casina]], e poco dopo sormonta i due nuovi Ponti sovrapposti alli rivi [[Tasòbi|Tassubio]] e Rezola, giunge a Migliara, scorre per [[Marôla|Marola]], attraersa i Feudi Pantano, San Donino, Busanella, e giunge a [[Flèina|Fellina]]. Quivi trova un ramo di strada al Mezzodì, che passando la [[Sècia|Secchia]] alla Gatta corre per Menozzo e [[Ligûnchi|Ligonchio]] a Sillano, e cala in [[Garfagnâna|Garfagnana]]. Da questo stretto ramo se ne stacca un altro, che volgendosi anche più a mattina stendesi per Quara, Gova, Romanoro, Pietravolta, S. Pellegrino, e scende pure a [[Castelnōv ed Garfagnâna|Castelnovo di Garfagnana]]. Uscita di Fellina la Strada della Lunigiana piega al Ponente, passa sopra un Ponte il Rio di Carbonara, e lasciando sulla sinistra la [[Prêda ed Bismântva|Pietra di Bismantova]], mette capo a Castelnovo ne' Monti.
 
Uscita di quella terra ritorna nella Giurisdizione di Bismantova, stendesi alle cale del Garfagnolo, entra nei Feudi di [[BuşânaBuṣâna|Busana]], passa per le borgate di [[CervarèşaCervarèṣa|Cervarezza]], e rivolta alla faccia di Meriggio corre sulla pendice di [[Mûnt Vintâs|Ventasso]]. Non molto dopo attraversa il paese di Busana, e lasciando la Secchia alla sinistra continua sempre colla stessa direzione per le borgate di Nismozza, Aquabona e giunge a [[Culâgna|Culagna]]. Esce di Culagna rivolta a Ponente, e dopo qualche tratto passa sulla confluenza di due Torrenti detti Canalazzo e Biola, e li sormonta amendue in un bel ponte di cinque archi, poscia entra nel Feudo di Valbona, e taglia pel tratto di due miglia la pendice di macigno, che quasi perpendicolare sovrasta ivi alla Secchia sulla sinistra.
 
Quivi piegata al Meriggio cala nel fiume, indi sale al [[Cerêto|Cerreto]], e ne attraversa l'abitato, poscia continuamente montando per due miglia e mezzo ginge alla cima dell'alpi fino ai confini di Sassarbio Giurisdizione di [[Fivisân|Fivizzano]], paese della [[Lunigiâna|Lunigiana]], e dominio del [[Granduchêt ed Tuscâna|Gran-Ducato di Toscana]]|}}
Riga 27:
==== Peréiod napoleônich ====
 
Al gvêren napoleônich, ch'al gh'îva ind al fêr al strêdi e pûnt òna dal pió grôsi precedèinsi civîli e militêri, l'à tôt in mân ed nōv al prugèt estèins pinsând un colegamèint fr' al [[mêr Légor]] e al [[mêr Adriàtich]] a travêrs al [Dipartimèint da Cróstel]] (al nōv nòm dê a la [[pruvîncia ed Rèz]], sistemând la strêda dal Cerêto fra réz e La Spèsia d'ed che arnuvând al Canêl Navéli, véia d'âcva navigâbila ch'a's coleghêva al Po atravêrs al localitê ed [[MancaşêlMancaṣêl]], [[Bagnôl in Piân]], [[Nuvalêra]], [[Gualtēr]]. Dal prugèt ed la strêda l'é stê ed nōv, cun di êter espêrt, incarichê l'inzgnêr Bolognini, che al l'à preşentêpreṣentê int al 1808. Al navèli Rèz-Po l'é stê, al tót al manēri, sistemê al 'stès ân, mèinter i lavōr ed la strêda ed l'Apenèin andêven avânti adêşiadêṣi.
 
==== Restaurasiòun ====
 
Dôp al cungrès ed Vièna l'[[Emégglia|Emélia]] e la [[Tuscâna]] êren ed nōv divîsi in vâri stêt, tót lighê a la Cà d'Avstrìa. A's turnêva a prupòner la quistiòun dal colegamèint fra la [[Pianûra Padâna]] al mêr Tirèin e se fós pió cuveniĵnt al percōrs ed la Strêda dal Cerêto o còl ed la [[Strêda Statêla 62 ed la Cîsa|Cîsa]], int al duchêt ed Pèrma. Int al 1818 'na cumisiòun fâta da rapresentânt dal ducêt ed Pèrma, dal duchêt ed Mòdna e Rèz [[Francesco IV d'Este|Francesco IV]] dal granduchêt ed Tuscâna e 'd l'imperadōr d'Avstrìa l'à cunsidrê al prublêma, mó al discusiòun inséma al percōrs e inséma a i finansiamèint în andê avânti fîn al 1828. A la fîn al percōrs finêl, ind al trât tuscân e légor, al pasêva dal pâs dal Cerêto per [[Fivisân]], [[SarşânaSarṣâna]] e [[La Spèsia]]. Int al 1831 la strêda l'êra in bòuna pêrt finîda.
 
 
Riga 40:
 
=== XX sècol ===
Al tracêt ed la strêda l'éra piotôst a bèşabèṣa bōga e ind al cōrs dal XX sècol l'à subî dimòndi mudéfichi. Ind j ân 90 ind i cmûn ed Casîna e Carpèida ind la [[pruvîncia ed Rèz]] în stêdi fâti dimòndi galerèi ch' àn fât dvintêr pió şvêltṣvêlt al colegamèint.
[[it:Strada Statale 63 del Valico del Cerreto ]]
 
Estratto da "https://eml.wikipedia.org/wiki/Strêda_Statêla_63_dal_Pâs_dal_Cerēto"