|
[[File:Emiliân.jpg|thumb|350px| La spartiziån edl emigliàn]]
La '''längua emiglièna''' o al '''emigliàn''' (''Lingua Emiliana'' o l' ''Emiliano'' in [[Itagliàn]]) a l é un grópp ed 'na varietè ed länguv luchîluchèli ciamè anc, in môd impròpi, [[:it:Dialetto|dialàtt]], parlèdbacajè int l'[[:it:Italia Settentrionale|Èlta Itâglia]]. QuésstQuassti länguv i én parlèbacajè prémma 'd tótt in [[Emégglia]], mo l'ûṡ a s ṡlèrgadṡlèrga anc int äli teritòri atîṡataiṡ [[Lunbardî]], [[Piemånnt]], [[Tuschèna]], e [[Vênet]] <ref>[http://www.treccani.it/enciclopedia/dialetti-emiliano-romagnoli_%28Enciclopedia-dell%27Italiano%29/ Enziclupedî Treccani - Dialetti emiliano romagnoli] Autåur: Fabio Foresti - Vésst l'ûltma vôlta al 20 [[utåbber]] 2013</ref>. Insàmm al [[Rumagnôl]], l'emigliàn l é óṅna däl dåu varietè dla [[Längua emiglièna-rumagnôla]], c la fa pèrt dal grópp gâl-itâlgitâlic daldäl [[:it: Lingue romanze occidentali| länguv rumânz ed matéṅna]].
Dånca, cum al [[francés|franzaiṡ]], l' [[Ucitàn|uzitàn]] e al [[Catalàn|catalàn]] al à di fenômen ed sòn e la costruziån dla frèṡ c la fan divêrsa da l'[[itagliàn]] c al fa pèrt invêzi däl [[:it:Lingue romanze orientali|grópp ed sîra]] däl länguv rumânz.
Ón mudèl ed längua emigliâna al nan é brîṡa <ref>A. A. Sobrero, A. Miglietta, Introduzione alla linguistica italiana, Editori Laterza, Roma-Bari, 2006</ref>, però di stóddi nûv e mirè i àn catè dimóṅndi ''koiné'' 'd längua emigliâna luchèla atåuren a zitè o zônżôni mûrtmôrti <ref>Fabio Foresti, Aree linguistiche. Emilia e Romagna in Holtus, Metzeltin e Schmitt, 1998, pag 569-93</ref>.
==Largazza dla zônażôna==
I cunféṅnicunfén tra i dialét emigliàn e älii èter gâl-itâlgitâlic ini én acsé sutîl per quàll c arguèrda älii insémm ed sòn a l'insàmm däl parôl. Pr eṡänpi, dimóṅndi studióṡstudiûṡ di dialétt cunséddren al [[:it:Dialetto pavese|pavaiṡ]] o pavaiṡ-vugheraiṡ cum 'na varietè ed pasâg trastra l'emigliàn e al [[:it:Lingua Lombarda|lunbèrd]], méntar di èter (a partîr dal Bernadino Biondelli int al só "''Saggio sui dialetti gallo-italici''" dal [[1853]]) a pänsen c al fâga pèrt dl emigliàn a pîn dirétt. Al istàss [[Dialët piasintëin|piazintén]] indóvv i én preṡént carateréstichi emigliàn, al preṡännta grós e cèr trât ed vochèl e insémm ed parôl cun al [[:it:Dialetto lombardo occidentale|lunbèrd ed sîra]] e in quàll chèṡ qué, cum al asquèṡ cumpâgn pavaiṡ, al p'r anc ló èser asquèṡ 'na fåurma 'd pasâg in trstr'al lunbèrd e l'emigliàn.
Äl varietè di dialét dal grópp emigliàn i én dscåursbacajè int la regiån stòrica dl [[Emégglia]] c la cumbéṅna presapôc con äl pruvénzi ed [[Pruvincia d' Piasëinsa |Piażänza]], [[Pèrma]], [[Pruvîncia ed Rèz|Räżż]], [[Pruvèinsa ed Mòdna|Môdna]], [[Frèra]] e pèrt dla [[Pruvénzia ed Bulåggna|pruvénzia ed Bulåggna]] (fén al fiómm Silèr) dal quèl la cumenzacumänza la [[Rumâgna]]. L'emigliàn al vénvégn parlèbacajè anc int la zôna ed la [[:it:Provincia di Rovigo|pruvénzia ed Ruvîg]] ciamèda int i ténp indrî ''Traspadâna Fraraiṡa'', teritòri c al fêva pèrt ed l'[[Emégglia]] fén al cungrès ed Viäṅna. A fan pèrt dal grópp emigliàn anc al [[Cararais|Cararén]], dscåursbacajè int l'èlta [[Tuschèna|Tuschèna]], al dialàtt ed l'Ultrapô Pavaiṡ, al turtunaiṡ, al [[Dialet mantuan|mantvàn]], al [[:it: Dialetto casalasco-viadanese|cheslàssccheṡlàssc-viadanaiṡ]] parlè int äl zôn ed Caṡèlmażåur e Viadâna a i cunféṅni incunfén trstr'äl pruvénzi ed [[Màntva]] e [[Cremùna|Cremåṅna]].
==Èter prugèt==
|
