Rubēra: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
m zuntê materiêl pr'andêregh in fònda
mNessun oggetto della modifica
Riga 30:
 
===Al medioēvo===
Ind al XII sècol, atravêrs l’intervèint dal cmûn ed Rèz, al cèinter pôst in môd stratègich insémainsém al rîvi dal Sècia e bòun ed controlêr i trafîch che curîven lòungh la via Emélia, al mócia incòra impurtânsa. A’s scâta di sègn storîch inséma a di documèint cun al nòm “Herberia”, difèis da dal mûri gajêrdi e da un sicûr ''castrum''. Prôpia la nôva qualitê militêra dal cèinter, che al s’impés ed gînta ch’la gh’va a stêr e ch’la desvîn ânca dal zôni cunfinânti, la finirà pr’ èser la carateréstica ed ‘na bòuna pêrt ed la stòria di ân dôp: al batâlijbatâli tra i mudnèis e j-arzân ind al nel 1200; i scûnter tr’ al pêrti arzâni del sècol dôp; al batâlijbatâli tr’ al XV e XVIII sècol tra j-esêrcit ed divêrsa râsa. Gh’è d’ arcurdêr che a Rubēra ind al mâg 1409, in ‘na batâlia cûnter i [[Visconti]], l’è stèe masê [[Ottobono Terzi]], l’ûltem sgnōr ed Rèz. Per circa dû sècol Rubēra l’é stêda fèdev di [[Buiêrd]] (‘d l’ istèsa râsa di Bianchi ed Lunigiana) che ind al 1423 da j-Estèinsi în stê «convînt» a baratêr sté fèdev cun [[Scandiân]]. Dal 1512 al 1523 Rubēra l’è stêda cunquistêda da l’esêrcit dal Pêpa che al l’à dêda in fêdev ai Pio ed [[Chèrp]]: a l’artōren ‘d j- Este, la catòm fèdev ‘d la faméja Sacrati uriginâria ed [[Fusignano]] (RA) e fedelésima dal Dòca; la rôca l’è stêda incòra di pió rinfursêda e circundêda da fusòun dimòndi fònd ch’ al tulîva l’âcva dal [[Tresnêr]]. L’è pó stêda destinêda a perşòun per cōlpi pió pèisi, e lé stê a Rubēra (alōra l’êra sòt a Mòdna) che s’é riunî al Tribunêl Statâri che l’à giudichê e la cumpî, al 16 otòber 1822, la cundâna a môrt dal suversîv carbunêr Don [[Giuseppe Andreoli]].
 
===Dôp l'unitê d'Itâlia===
Riga 38:
==La Cōrt Ospitêla ed Rubēra.==
[[Image:Corte_Ospitale_Rubiera.jpg|thumb|left|200px|La Cōrt Ospitêla]]
Es trâta d’un gróp ed fabrichêt gnû só per la fermêda e per l’arsôr di viandânt e pelegrèin, atâch a la traversêda dal Sècia, lòung la via Emélia e lòung a cl'êter âs stradêl che, paralêl al côrs d'âcva, al purtêva, atravêrs i pâs muntanêr, a [[Locca|Lóca]] e a [[Råmma|Ròma]]. Un prém ospedêl per pelegrèin, mandê avânti da ‘na comunitê ed benedetèin, al gh’êra bèle ind al 1179 a l’ ardôs dal cèinter abitèe mó ind al 1523, in ocasiòun ‘d la costrusiòun di bastiòun difensîv, l’è stê butê zó. La faméja nôbila di Sacrati la badê a la ricostrusiòun a l’albaşèin dal paèis. L'uspési al dêva l'ospitalitê ed ‘na nôt e un sōl pâst ai pellegrèin e a i viandânt. Ind la cēşa a gh’è incòra dimòndi pêrt dal pitûri a frèsch uriginêli dal Garofalo. J-ambijnt adât a l'ativitê ed l'uspèsi, refetôri e durmitôri, în més dintōren a ‘l lêregh curtîl centrêl cun la purtghâia a cruşêra sostgnû da 36 clōni. Al gróp ed fabrichêt monumentêl l’é adèsa pôst d’ importânti associasiòun culturêli: La Cōrt Ospitêla,<ref>Vèder al sît ed la [http://www.corteospitale.org/ La Cōrt Ospitêla]</ref> cèinter ed produsiòun, promosiòun, stòdi, e documentasiòun teatrêla;al Pêrch Fluviêl dal Fiòm Sècia,<ref>Vèder al sît dal [http://www.parcosecchia.it/index.php Pêrch Fluviêl dal Sècia ]</ref> nèe per la gestiòun e la riqualificasiòun ‘d la zôna interesêda dal câsi d’ espansiòun del Sècia lè atâch, cun al musèo dal fiòm e l'acvuâri; Lénia ed Cunfîn,<ref>Vèder al sît ed la [http://www.lineadiconfine.org/ Lénia ed Cunfîn]</ref> prugèt culturêl ed rilevasiòun fotogrâfica ‘d la zôna.
 
== Sitèe imparentêdi ==