Carpnèida: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
mNessun oggetto della modifica
Nessun oggetto della modifica
Riga 5:
|DIDASCALIA={{MSG|Piazza Municipio|ARZ=Piâsa dal Municépi}}
|CARTINA=REGGIO
|STEMMA= Carpineti-Stemma.png
|PROVINCIA ={{MSG|provincia di Reggio nell'Emilia|ARZ=[[pruvîncia ed Rèz|ed Rèz]]}}
|NUMABITANTI=42104199|NUMQUANDO={{MSG|gennaiofebbraio 2007|ARZ=znêrfervêr dal 2007}}
|SUPERFICIE=89.52|ALTITUDINE=562|CAP=42033|PREF=0522|ISTAT=035011|CATASTO=B825
|SUPERFICIE=89.61
|LAT=44.455594549|LONG=10.519755199|NOMEGOOGLE=Carpnèida, piâsa Matélda, 1
|ALTITUDINE=562|CAP=42033|PREF=0522|ISTAT=035011|CATASTO=B825
|LAT=44.45559|LONG=10.51975|NOMEGOOGLE=Carpnèida
|ABITANTI={{MSG|Carpinetani|ARZ=Carpinetân}}
|PATRONO={{MSG|San ProsperoVitale ???|ARZ=Sân Prôsper???}}|FESTAPATRONO={{MSG|???|ARZ=???}}
|FESTAPATRONOFRAZIONI={{MSG|24Guarda novembrel'elenco|ARZ=24Guêrda novèmber[[Carpnèida#Frasiòun|la lésta]]}}
|CONFINA={{MSG|(nord) Casina, Viano, (est) Baiso, (sud) Toano, Villa Minozzo, e (ovest) Castelnovo ne' Monti|ARZ=(mezanôt) [[Caşîna]], [[Viân]], (matèina) [[Baîş]], (mezdé) [[Toân]], [[Vèla Mnôs]] e (sira) [[Castelnōv di Mûnt]]}}
|FRAZIONI={{MSG|Guarda l'elenco|ARZ=Guêrda [[Carpnèida#Frasiòun|l’elèinch]]}}
|SITO=www.comune.carpineti.re.it|SINDACO=[[Leonilde Montemerli]]|SINQUANDO=13/06/04
|CONFINA={{MSG|Baiso, Casina, Castelnovo nei Monti, Villa Minozzo|ARZ=[[Baîş]], [[Caşîna]], [[Castelnōv di Mûnt]], [[Toân]], [[Viân]], [[Vèla Mnôs]]}}
|TELCOM=618263618291|EMAILCOM= segreteria.carpineti@mbox.reggionet.it |DEMOGRAFIA={{DEMOGRAFIA|1861|4695|1871|5207|1881|5285|1901|5811|1911|5942|1921|6425
|SITO=www.comune.carpineti.re.it|SINDACO=[[Leonilde Montemerli]]|SINQUANDO=13/06/04
|1931|6988|1936|7094|1951|6979|1961|5812|1971|4401|1981|4119|1991|4026|2001|4111|2007|42104199}}
|TELCOM=618263|EMAILCOM= segreteria.carpineti@mbox.reggionet.it |DEMOGRAFIA={{DEMOGRAFIA|1861|4695|1871|5207|1881|5285|1901|5811|1911|5942|1921|6425
|1931|6988|1936|7094|1951|6979|1961|5812|1971|4401|1981|4119|1991|4026|2001|4111|2007|4210}}
}}
 
Line 26 ⟶ 24:
 
[[Image:Castello di Carpineti.jpg|thumb|left|250px|Vésta dal [[Castèl ed Carpnèida]]]]
 
 
== Stòria ==
 
Abitê fîn da la stòria antîga, in sté teritôri în pasê i Lègor, i Rumân, i Bişantèin e i Longobêrd. Préma ed l’ân mél ind al só teritôri a gh’êra Verabolo, pôst ‘d un ''pago''(distrèt campagnôl) rumân pó bişantèin. Préma ed la cunquésta longoberda, in època bişantèina, la cêşa lochêla, urganişêda atōrna a l’ antîga Pēv ed Sân Vitêl, l’êra dipendèinta dal vèschev ed [[Ravèna]]. Lòung al crinêl Valèstra-Fósla prubabilmèint a gh’êra al ''limes'', oséja al cunfîn, fra i teritôri sòta a Bisanzio e quî longobêrd. Carpnèida l’ à ‘vû ‘na particulêra impurtânsa al tèimp ed la cuntèsa [[Matélda ed Canòsa]] marchèişa ed [[Tuscâna]] e ûltma repreşentânt ed la râsa ‘d j [[Attoni]].
 
Carpnèida l’ à ‘vû ‘na particulêra impurtânsa al tèimp ed la cuntèsa [[Matélda ed Canòsa]] marchèişa ed [Tuscâna]] e ûltma repreşentânt ed la râsa ‘d j [[Attoni]].
 
 
[[Image:Carpineti valle tresinaro neve.jpg|thumb|right|200px|Vésta invernêla dal crinêl Valèstra, cun al castèl ed Carpnèida e al paèiş d’ed sòta]]
[[Image:Carpineti casa torre 05.jpg|thumb|right|200px|Cò a tòr ed Regigno]]
[[Image:Appennino reggiano pietra 2005.jpg|right|thumb|200px|Pignedolo cun la [[Prêda ed Bismântva]]]]
[[Image:Appennio reggiano frombolara marola.jpg|right|thumb|200px|Al crinêl ed Frombolara e Marola]]
[[Image:Carpineti mandra oratorio lato.jpg|right|thumb|200px|L'uratôri dal castèl ed Mandra]]
 
 
[[Image:Carpineti valle tresinaro neve.jpg|thumb|rightleft|200px|Vésta invernêla dal crinêl Valèstra, cun al castèl ed Carpnèida e al paèiş d’ed sòta]]
[[Image:Carpineti casa torre 05.jpg|thumb|rightleft|200px|Cò a tòr ed Regigno]]
[[Image:Appennino reggiano pietra 2005.jpg|rightleft|thumb|200px|Pignedolo cun la [[Prêda ed Bismântva]]]]
[[Image:Appennio reggiano frombolara marola.jpg|rightleft|thumb|200px|Al crinêl ed Frombolara e Marola]]
[[Image:Carpineti mandra oratorio lato.jpg|rightleft|thumb|200px|L'uratôri dal castèl ed Mandra]]
 
Int al Castèl rumânich, al gh’é incòra adès, més inséma al crinêl dal Fósla-Valèstra – da dōve a s’arvés la vésta inséma a la vâl dal Sècia e dal[[ Treşnêr]]- a gh’é stê al «Convegno di Carpineti» dal 1092, dōve j òm ed cêşa e aleê ed Matélda àn discós al prupôsti ed pêş ‘d [[Enrico IV]]. La Cuntèsa, incuragêda anca dal fugōşi parôli ed l’ereméta Giovanni da Marola, l’à tôt la decişiòun ed cuntinvêr la lôta cûntra l’imperadôr, ch’ al vIn pó batû e dôp umiliê a [[Canòsa]]
Line 48 ⟶ 40:
 
Ind al tèimp ed la secònda guèra mundiêla al gh’à ‘vû 106 môrt.
 
 
 
== Al teritôri ==
Line 55 ⟶ 45:
Dal pûnt ed vésta ed la puşisiòun, al teritôri comunêl l’é fât in pêrt da la còunca dal [[Sècia]], l’êlta còunca dal [[Treşnêr]] e pêrt da la còunca dal [[Tasóbi]]. Al teritôri l’é caraterişê da la preşèinsa ed la dorsêla di mûnt Valèstra e Fósla e, da ch’ l’ êtra pêrt da la còunca dal Treşnêr, al gróp di mûnt fra Marôla, cun al mûnt Al Borèli, al Mûnt Rè, e al Mûnt Frumblêra. J êlber în quêşi tóti quêrsi.
Ind al teritori comunêl a gh’în dimòndi bôregh, cêşi e cà a tòr ‘d urègin êlt medievêl, fâti cun al sâs ed côch carateréstich ed la zôna. La strêda principêla l’é la [[Strêda Statêla 63 dal Pâs dal Cerêto]]
 
 
 
== Contéia e véla ed Carpnèida==
 
Int al 1738 Lodovico Ricci al spiêga acsé al teritôri ed Carpnèida:
 
{{CITAZIONE|Contea e Giurisdizione sotto il [[Duchêt ed Rèz|Ducato]], la Diocesi e l'Archivio di Reggio. Ha per confine le Giurisdizioni a levante di Poiago e Casteldaldo, mezzogiorno di Cavola mediante il fiume Secchia, ponente di San Donnino di Marola, [[Buşanèla|Busanella]] e Pontone, settentrione di San Donnino di Marola, e Pantano mediante il torrente Tresinaro. Ha la propria adunata di Reggenti, a cui sono soggette le Ville delle Carpineti, di Castello di San Pietro, della Pieve di Santa Catterina, e di San Prospero. Ha un Giusdicente col titolo di Governatore. Il Pretorio è nelle Carpineti. È feudo della Casa Valdrighi di [[Mòdna|Modena]]. È posta nel monte, ed ha una popolazione di 836 abitanti.}}
 
La véla (oséja al paèiş) ed Carpnèida la vîn acsé descréta:
 
{{CITAZIONE|''Villa della contea di detto nome feudo Valdrighi sotto il Ducato, la Diocesi e l'Archivio di Reggio. Ha per confine a Levante Poiago, mez. Castello delle Carpineti, Pon. San Donnino di Marola, Set. San Prospero delle Carpineti. È sogggetta alla propria comunità. La Parrocchiale è nella Pieve di Santa Catterina. È intersecata dalla strada della Lunigiana. Vi si tiene Fiera, che comincia nel dì 27 agosto, e dura 4 giorni, e vi è mercato ogni mercoledì. È posta nel monte, ed è distante da Reggio 18 miglia, da Modena 25. Ha una poplazione di 134 abitanti.
 
Line 71 ⟶ 57:
 
Quivi si trovano fonti di perfetta acqua Marziale.|Corografia dei territori di Modena, Reggio, e degli altri stati già appartenenti alla Casa d'Este}}
 
 
==Frasiòun==
 
Bêra, Brancélia, [[Buşanèla]], Ca' Bèno, Ca' di Berèti, Ca' di Lânsi, Ca' Dursèin, Ca' Murèli, Câmp ed l'Òpi, Câmpovec, Cantigâl, Ceriôl, Sigarèl, Clumbêra Sècia, Côsta Iâtica, Giavèl, Iâtica, La Svôlta, Al Caşèti, Marôla, Miliêra, Muntelêgh, Unfiâno, Pantân, Puiêgh, Pontòun, Riâna, Rôla, Sacâg, Savognâtica, Sân Dunèin, Seminâri, Spignâna, Tincâna, Valèstra, Velusiâna, Véla, Velaprêra
 
 
===Puiêgh===
 
L’é ‘na frasiòun céca tra mezdé e matèina dal ‘stès cmûn. A gh’é ‘na cêşa céca (Cêsa ed Sant’Agata) e un ricôver per ansiân. La cêsa la nâs cme dipendèinta diretamèint ed la Pêv ed Sân Vitêl a Carpnèida.
 
 
 
== Materiêl pr'andêregh in fònda ==