Spénn (Crataegus monogyna)

Artìcol in dialètt pramsân

 

Spénn

Una bròca fiórida éd spénn in mağ.

Clasificasión siéntifica
Dominì	Eukaryota
Rèign	Plantae
División	Magnoliophyta
Clâsa	Magnoliopsida
Sotà-clâsa	Rosidae
Órdin	Rosales
Famija	Rosaceae
Genór	Crataegus
Sòrta	monogyna
Nomenclatura binomieèla
Crataegus monogyna Jacq., 1775

Al spénn (Crataegus monogyna Jacq., 1775, sinoònim: Crataegus oxyacantha) l'é un arbust cal fa pärta'd la famija dil Rosaceae.

Una bròca pina'd foij e'd spén'ni.

Déscrisión

Al spénn l'é una pianta c'la pärda il foij d'aftón e c'la pól rivèr, in du o tar-sént âni, a di altèsì ed séz mètar al mâsim.

Il fóij i én lónghi dai du ai séz bòr e i g'an al picoól. I fioór i én a grap ed quindéz in média e i venén par mağ.

I frutt i én su par sò toónd, ròss quanda i én madur –in aftón– e groòs miga pu'd un bòr. I s'pólén magnär, anca se n'i én miga bón bombén e i én tutà maròlà, e i vénón ćiamé cägapói (ch'i n'i én miga da confondar con cui ćiamé cagapùi sò da Moòdna, ch'in pramzân i én il moòri'd râsa).

Cägapoi madur in Ótòbar.

Habitat

Al s'cata in Evropa, in Africa, in Âsia e in t'ilj Amèrichi saténtrionäli.

Foij scheèdi'd un peér malè ed cólp ed foógh.

La conésión con al "cólp ed foóg" dal peér

In molti aréi ed l'älta Italja la véndita'd piânti ed spénn l'é proibida parché al pol favoórir la difusion'd una malatia dal peér ćiamèda "Cólp ed foógh", una malatia próvóchèda dal bateéri Erwinia amylovora.