Scòsia
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
La Scòsia (Scozia in itagliàṅ, Scotland in ingléś, a s lèś /ˈskɒt.lənd/ o /ˈskɔt.lənd/ in scuséś) 'l è òṅ di quàtar stat dal Régn Unî insém a l'Inghiltèra, a 'l Gàles e a l'Irlànda dal Nòrd. La s cata in dal nòrd dl'ìśula dla Gran Bretàggna ch'la ciàpa p'r un tèrs dal sò teritòri a 'l incìrca, dagnóra utànta-mila km². I sò abitànt i èṅ sinc migliòṅ e dū. La tōś al nóm da la manéra ch'i rumàṅ antìg i ciamàv'n i sèlt ch'i s stàvan là: Scoti. La sò bandéra l'è na cróś biànca 'd Sant Andrèa, al sò patròṅ, su sfónd blù.
La sò capitàla l'è Edinbûrg, sèntar d'l Iluminìśum scuséś dal XVIII sécul, cun Glasgow, la più granda, e Aberdeen, cgnusùda cuma la „capitàł dal petròli“, atri sità impurtànti. Dintóran la gh'à dagnógna utsènt ìśuli più cichi cuma gl'Orkney, al Shetland e gl'Ebridi. Da 'l 1994 l'è divìśa in trénta-dū aréi ch'i aṅ tòlt al pòst dal vèci cuntèi.
In fiṅ a 'l 1707 la stava da par lē in dal Régn ad Scòsia, pò la s è unìda a l'Inghiltèra dòp la mòrt ad Jàcum VI a séguit dal “tratâ d'l ugnòṅ” anc s'la gh'à na giuriśdisiòṅ separàda in dal dirìt pùblic e privâ. Al 18 ad Setémbar dal 2014 a gh'è stâ 'n referéndum par dastacàr-as da 'l Régn Unî e dar via acsè a 'n stat indipendènt ma al n è mia pasâ c'n al 55,30% di vōt anc parchè Lóndra l'iva dit che s'i fùs'n andâ via i psìvan daśmingàr-as 'd armàgn'r in dl'Ugnòṅ Européa. Al 23 ad Śugn a 'l referéndum su la Brexit, al 62% di scuséś 'l à sarnî 'd armàgnar in dl'UE, acsè cuma gl'irlandéś dal nòrd, ma par cólpa di ingléś e di galéś i èṅ fóra[1].
Nòti
- ↑ Al Régn al n è minga unî: l'Inghiltèra la vōta la Brexit ma Scòsia e Irlànda dal Nòrd i vōl'n armàgn'r in dl'UE Rai News, 24 ad Śugn dal 2016