Sabi mòbili
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Al sabi mòbili i èṅ 'n insém ad sabi fini misćiàdi cun dl'àqua e cun di àtar cumpunènt cuma 'l sâł, la śmalta o tèra créda. Da fóra, quànd l'è férma, a pâr ch'la sia tamùgna abàsta mo invéci la fà fadìga a tgnir sù di pēś esénd un gèl idro-culòid.
I s càtan da piò darènt a i padói o a la fōś di fiùm cuma in dla spiàgia 'd Tèxel in Ulànda, in dla regiòṅ ciamàda Everglades in Flòrida e in dla baja dal mònt ad San Michēl in Frància.
Quànd qualchidòṅ al la pista la ténd a dasfàr-as subìt parchè i lìgam ch'i tìn'n insém i granèṅ ad sàbia i vìnan méno armagnénd suspéś in dl'àqua. I còrp i tàc'n acsè a 'ndàr ad sóta par via dal pēś e più i s mōvan più 'l è pèś anc s'l'è impusìbil finìr-ag dal tut dèntar parchè i óm i gh'àn'n un fis ch'l è la mità 'd qvél dal sabi mòbili dònca a s và śò sōl p'r al 50% a 'l incìrca.
.jpg)
Par vgnir fóra da 'l sàbi mòbili, prima 'd murìr ad fréd, sē, fam o andgâ s'a riva la marèa, a gh'è da pruàr piàṅ pianèṅ a métar-'s pari cun la schina in na puśisiòṅ uriśuntàla, muvénd i pē un pôc a la vòlta e arbaltànd-as a 'l indrē, par pò nudàr ad fóra da cla trapla lè.
Tiràr fóra la gint cun na lasa o 'n spróc 'l è impusìbil parchè a gh avrév la fòrsa ch'la sarvìs p'r alvàr na màchina e pò, in tut al manéri, al còrp al sa scavśarév.
S'al sabi mòbili mòsi i pònsan pò i tórnan a vgnir dûri cuma prima.
Tgnénd adrē a 'n artìcul dal 2010 dla rivìsta Slate, durànt i an Ssanta in di cìnema in dagnóra al 3% di film a sa vdiva dla gint śliciàr śò in sabi mòbili par pò murìr andgàda.