Pëtr Il'ič Čajkovskij
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Pëtr Il'ič Čajkovskij, da spés scrit Ciajkovskij, Ciaikovski o Tchaikovsky (Votkinsk, 7 ad Maǵ dal 1840 - San Pirènbûrg, 6 ad Nuvémbar dal 1893, Пётр Ильич Чайковский in rus, a s lèś /ˈpʲɵtr ɪlʲˈjitɕ tɕɪˈkofskʲɪj/, scólta'l chè) 'l è stâ 'n cumpuśidōr rus, famóś p'r al sò cumpuśisiòṅ dal repertòri clàsic. In dla sò caréra 'l à mis insém la mùśica dla tradisiòṅ rusa c'n al stîl dla mùśica clàsica andànd in na quàlc manéra cónt'r a la viśiòṅ dal Grup di Sinc più nasiunalìsta.
In fin a 'l 1879 'l à insgnâ a 'l cunservatòri 'd Mósca e 'l éra omosesuàl ma in dal 1877 al s è spuśâ listés cun na dóna ciamàda Antonina Ivanovna Miljukova anc se pò i s èṅ divìś ad fat in dal gir ad na quàlc stmana. 'L à psû lauràr a tèmp pîṅ a 'l sò cumpuśisiòṅ c'n i bèsi ch'la gh śibìva na barunésa ch'a gh piaśìva la sò mùśica, la Nadežda von Meck, e pò anc al zar. In dla sò vita 'l à girâ da spés in Európa, in Frància, Itàglia, Germàgna e àtar paéś incóra.
In dal sò caréra 'l à scrit da tut, da 'l sinfunìi (òt, famóśa l'è la nùmar siē dita „La Patètica“) a gl'òpri (ùndas, cuma „Evgèni Onegin“ o „Rumèo e Giulietta“), da i balét (tri: „La Bèla Indurminsàda“, „Al Lâg di Sign“ e „Al Schisa-nóś“) a la mùśica sinfònica, da cambra e sacra.
'L è mòrt uficialmènt ad coléro ma a s pōl dar anc ch'al s sia tòlt la vita.