Fèrs

(Reindirizzamento da Murbìl)

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn


Masćèṅ malâ 'd murbìl
Un putèṅ africàṅ c'n al rash dla Fèrs adòs


La Fèrs (in latìn morbus, mâł), cgnusùda anc cuma Murbìl o Sfèrs, l'è 'n mâł dimóndi cuntagióś cauśâ da 'n vìrus c'n un sōl filamènt RNA, al Paramyxovirus dal gènar Morbillivirus.

'L è pusìbil far-'s inśdìr da cal mâł chè, un quèl ch'l à arbasâ dal 75% i caś ad mòrt fra 'l 2000 e 'l 2013.

Descrisiòṅ

Al mórub dla Fèrs a 'l inìsi al fà vgnir na févra élta, da spés ad sōvar di 40 °C, tós, miròla lìquida a 'l naś e òć rós ma in dal gir ad dū o tri dè da i prim sìntum i sàltan fóra dal maci biànci dènt'r a la bóca (cgnusùdi cuma maci 'd Köplik) e pò dal maci rósi dapartùt su la pèla ch'i sparìsan da par lōr quànd a s guarìs. In dal 30% a 'l incìrca di caś a gh'è dal cumplicasiòṅ ch'i pōlan purtàr al sugèt a dvintàr sōrd o òrub. In di putèṅ, i più a risć insém a 'l parsòni c'n al diféśi imunitàri arbasàdi, i pōlan cumparìr anc al caghét e di infiamasiòṅ a gl'uréci o a 'l sarvèl.

I èṅ da trénta a sènt su sènt-mila i malâ ch'i gh mōran, cun soquànt caś tut i an anc in Itàglia[1].

Al mórub al pasa da 'n sugèt a c'l àtar c'n i cōlp ad tós, i starnûd, la salìa o la miròla. Nóṿ parsòni su déś ch'i spartìsan la stésa cambra i armàgnan cuntagiâ, faghénd cònt ch'al vìrus 'l è bòṅ ad pasàr da quàtar dè prima a quàtar dè dòp 'l inìsi dal rash.

Nòti