Islanda
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
.jpg)
LʼIślànda (denuminasiòṅ ufisiàla: Ísland in Iślandéś ch'a vōl dir “Tèra giasàda”) l'è n'ìśula e na nasiòṅ dl'Europa dal nòrd ch'la s cata in d'l Ucéan Atlàntic, a 'l cunfîṅ c'n al sìrcul pulàr àrtic e ad sóta dal mar dla Gruenlàndia. Al sò clima 'l è più cald a sud par via dla curènt dal Gōlf ch'la riva da 'l Gōlf dal Mèsic.
La s divìd in òt regiòṅ e in vint-a-tri cuntèi. La sò munéda l'è la curóna iślandéśa. L'è indipendènta da la Danimàrca da 'l 17 ad Śugn dal 1944, data ch'la cuincìd cun la sò fèsta nasiunàla.
La gh'à na pupulasiòṅ ad quatrasènt-mila abitànt a 'l incìrca e na superfìsi ad 102.819 km². La capitàla l'è Reykjavík méntar 'l àtar sèntar più impurtànt 'l è Akureyri.
L'ìśula la gh'à soquànt vulcàṅ atìṿ, i più cgnusû i èṅ 'l Hekla, al Grímsvötn e 'l Katla. In dal 2010 n'erusiòṅ dal vulcàṅ Eyjafjöll 'l à purtâ a la scanśladùra 'd un squantèr'n ad vōi di aparéć in Európa par via di sò fum. Famóś i èṅ anc i sò geyser, di spric 'd àqua calda ch'i èṅ bòṅ 'd alvàr-'s in sù par dimóndi métar e che gl'iślandéś i dasfrùtan par scaldàr al sò cà.
La léngua ufisiàla 'l è 'l Iślandéś. L'Iślànda l'è na repùblica parlamentàra e la sò presidènta l'è l'Halla Tómasdóttir méntar la sò prima minìstra l'è la Kristrún Frostadóttir. Al stat al fà part d'l ONU da 'l 19 ad Nuvémbar dal 1946.
Al sò PIL par parsòna in dal 2023 'l éra 'd 78.811 euro.
Culegamènt estéran
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Islanda
Albanî •
Andorra •
Armènia •
Austria •
Azerbaigiàn •
Bélgi •
Bôsgna-Erzegovina •
Bulgarî •
Cruazia •
Danimèrca •
Estògna •
Finlandia
Fränza •
Geòrgia •
Germâgna •
Grecia •
Irlanda •
Islanda •
Itâglia •
Lettògna •
Liechtenstein •
Lituàgna •
Lussembûrg •
Malta •
Måunt naigher
Mazedògna dal Nòrd •
Muldàvi •
Nurvegia •
Portugâl •
Prinżipê ed Mònac •
Pulògna •
.svg){kind=small}
Ràggn Uné •
Ripóbblica Ceca •
Róssia •
Róssia bianca •
Rumanî
San Marén •
Serbia •
Slovachî •
Sluvênia •
Spâgna •
Svèzia •
Svézzra •
Turchî •
Ucraìna •
Ulanda •
Ungherî •
Zìper •
.svg){kind=small}
Zitê d'al Vaticân