Gianna Nannini
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
La Gianna Nannini 'l è na cantànta rock itagliàna nada a Séna al 14 ad Śugn dal 1954.
Biugrafìa
La sò infànsia e i prim pas
La Nannini la nas a Séna al 14 ad Śugn dal 1954 in dla cuntràda d'l Òca. Fióla ad Danilo Nannini, ch'l éra un famóś industriàl dulsàri, e ad Giovanna Cellesi, l'è la surèla più granda d'l ex pilòta ad Formula 1 Alessandro Nannini ch'l iva córs par la Benetton in di an Nuànta (a s al véd in dal vìddeo ad Bomboloni mèntar 'l è drē a magnàr un bumbulòṅ).
Da śóvna la stùdia a 'l licèo sientìfic e la tóś dal lesiòṅ ad pianufòrt a Lucca. In séguit la spatìna a Milàṅ par tacàr la caréra in dal mónd dla mùśica, studiànd cumpuśisiòṅ da Bruno Bettinelli, vèć mìstar ad Riccardo Muti fra i àtar. In dla sità lumbàrda la s eśibìs in soquànt lucài stòric cuma l'Ustarìa dl'Uperéta, al Simi e al Rós e la cgnós al muśicìsta blues Igor Campaner ch'al s metrà a sunàr sèg e ch'al scrivarà soquànti braṅ dal disc Malafemmina.
Gl'eśòrdi
La taca bèn prèst a preśentàr-as a soquànti cà discugràfichi. Claudio Fabi e Mara Maionchi dla Numero Uno i la màndan da Gino Mescoli ch'al la tōś cuma vóś p'r al grup Flora Fauna Cemento (guidâ par Mario Lavezzi), e cun lì lōr la rigìstra al lâ B Stereotipati noi dal sìngul Congresso di filosofia. Cun cal braṅ lè la và a Un disc par l'Istâ dal 1974.
Turnàda indrē da Fabi, l'incìd sèg al sò prim àlbum umònim in dal 1976, par l'etichéta Ricordi, cun l'artìsta tuscàna ch'la scriv mùśichi e tèst, quist chè ch'i tōśan da spés al parti dal dóni, cuma in dla canta Morta per autoprocurato aborto. Al prudutór al rèsta sèg anc in dal sucesìṿ Una radura... dal 1977 in dua la Nannini la lavóra cun la PFM in tri braṅ: Basta, Frenesia e Riprendo la mia faccia.
I an Utànta
Al prim sucès grand dla Nannini 'l è al sìngul America, gnû fóra in dal 1979 e mis dèntar a 'l àlbum California, prudót par Michelangelo Romano, ch'al vèra a la cantànta tuscàna i us dal marcâ europeo. In dla cupertìna dal disc a ś véd la Statṿa dla Libertà ch'la gh'à in pugn un vibradór a stéli e strisi.
In dal 1981 'l è al tùran ad G.N. (al sò inisiài), prudót par Roberto Cacciapaglia, e al sìngul tirâ fóra Vieni ragazzo al gh'à 'l unór 'd andàr a 'l Festivalbar dal 1981, rivànd secónd. In cal stés an la ś mét cun al manager śvìsar Peter Zumsteg, ch'al restarà sèg par vint-a-tri an. I dū i dâṅ vita a l'etichéta Gienne. In cal mèntar la scriv la culóna sunóra dal film Sconcerto Rock ad Luciano Manuzzi.
Cun al prudutór Conny Plank, in dal 1982 la rigìstra 'l àlbum Latin Lover ch'al cunférma 'l sucès europeo dal rock dla Nannini, specialmènt in Germâgna: al 12 'd Utóbar la tîṅ un cuncèrt a 'l Rockpalast 'd Essen. Al disc, gnû fóra in cal mèntar, al riva a véndar 250.000 còpi.
In dal 1983 la rèsita in dal film Sogno di una notte d'estate ad Gabriele Salvatores p'r al quàl la scriv anc la culóna sunóra insém a Mauro Pagani (dū di sò braṅ i èṅ Lontano e La luna).
In dal 1984 a vèṅ fóra Puzzle, al sò sèst disc, e l'è la sò cunsacrasiòṅ. Prima la fà al vìddeo dal braṅ Fotoromanza (dirèt p'r al regìsta fraréś Michelangelo Antonioni) e pò la partìs p'r un tour europeo ch'al gh'à dimóndi sucès. La fà na tapa anc a 'l Montreux Jazz Festival. Fra Agóst e Utóbar l'è in Itâglia e la fà sù quèl cuma na quarantìna ad cuncèrt e tarśènt mila spetadór a 'l incìrca.
Al sìngul Fotoromanza, jutâ dal vìddeo, al s piàsa al prim pòst dla clasìfica par dū méś e al vins a 'l Festivalbar, a Vóta la Vóś e a 'l Telegàt, mèntar Puzzle al s mantîṅ par siē méś fra i déś àlbum vindû da piò dla hit-parade dal bèl paéś. Anc in di marcâ ad léngua tedésca la và fòrt: dópi disc 'd òr fra Germâgna, Śvisra e Àustria.
In dal 1985 'l è la vòlta 'd un disc dal viṿ, al dópi Tutto live, cun al registrasiòṅ di cuncèrt ad Berlîṅ, Montreux, Séna, Lucàran e Dortmund.
In dal 1986 a vèṅ fóra al disc Profumo (Parfùm), che, tirâ in avànti dal sìngul Bello e impossibile (Bèl e impusìbil), al ciàpa dū disc ad plàtin, òṅ in Àustria e Śvisra e un disc 'd òr in Germâgna. Al braṅ Avventuriera al vîṅ druâ pò cuma siggla dal prugràma spurtìṿ Il Processo del Lunedì (Al Prucès dal Lunadè) 'd Aldo Biscardi.
Profumo al vîṅ mis dèntar a la prima racòlta dla Nannini, Maschi e altri (Masć e àtar), e in d'l Avrìl dal 1987 al và al prim pòst in dal clasìfichi gréchi ma al vìddeo, in du a ś véd na Nannini in patàja mója andgàda ad sudór cla naśa ad cuntìnuṿ na camìśa da óm, al vèṅ cinsurâ in ucaśiòṅ dla Pasqua urtudósa. La compilation la vénd un migliòṅ e mèś ad còpi anc par via dal nóṿ sìngul: I maschi (I masć).
In d'l Aṿtòṅ dal 1998 in di negòsi a s pōl catàr Malafemmina (Fémna malfamàda) ch'al gh'à dèntar al sìngul Hey bionda (siggla dal Festivalbar), na canta ch'la tōś ad mira al dóni suldâ.
I an Nuànta
Par l'edisiòṅ itagliàna di mundiài ad balòṅ dal 1990, Gianna Nannini, insém a Edoardo Bennato, la canta Un'estate italiana. In Aṿtòṅ a véd la luś al nóṿ àlbum dla cantànta senéśa, Scandalo (Scàndal) prudót par Dave M. Allen (ch'l iva laurâ in dal pasâ, fra i àtar, cun i The Cure). Al gh dà na maṅ anc Piero Pelù di Litfiba in di braṅ Madonna welt e Spiriti amanti mèntar al làpis ad Roberto Vecchioni al firma Sorridi e Due ragazze in me.
Dòp 'n àtar live (Giannissima dal 1991), la Nannini la fà gnir fóra X forza e X amore (Par fòrsa e p'r amór) in dal 1993, un lavōr ch'al véd in dal braṅ Radio baccano, cantâ insém a Jovanotti, al sò punt ad fòrsa.
In dal 1994 la tōś la laurèa in Létri e Filuśufìa a l'Università dla sò sità e la manifèsta par Greenpeace còntra 'l guéran francéś ch'l iva fat in cal mèntar di esperimènt nucleàr a Mururoa.
Al lavōr dal 1995 'l è Dispetto (Daspèt), antisipâ p'r al sìngul dimóndi furtunâ Meravigliosa creatura, traśmìs da tut al ràdio dòp la meśanòt dal Cavdàn dal 1995. In d'l àlbum a s cata incóra al vèć rock di inìsi ma anc la tradisiòṅ tuscàna cum in dal pès Ottava vita, ch'al gh'à dèntar di arciàm dal Lamento del carbonaio, e 500 anni, ch'l arcòrda 500 catenelle d'oro, àtar braṅ pupulàr tuscàṅ. In dal disc, i lavóran sèg Mara Redeghieri di Ustmamò, Francesco De Gregori (ch'al scriv al tèst ad Ninna nera) e Dave Stewart di Eurythmics. N'atra canta impurtànta l'è la cover Lontano lontano ad Luigi Tenco, lèta cun na ciàṿ rock.
In dal 1996 la fà catàr in di negòsi la sò secónda racòlta uficiàla Bomboloni. 'L an dòp la lavóra a 'l prugèt Short Opera insém a Andrea Bocelli, tuscàṅ anca lò. In dal Setémbar dal 1998 a vèṅ fóra Cuore, prudót par Fabrizio Barbacci. In di prim méś dal 1999 al sò vìddeo Un giorno disumano al vèṅ cinsurâ par via dal sèni dimóndi crudi.
Discugrafìa
Àlbum
- Gianna Nannini 1976
- Una radura... 1977
- California 1979
- G.N. 1981
- Latin Lover 1982
- Puzzle 1984
- Profumo 1986
- Malafemmina 1988
- Scandalo 1990
- X forza e X amore 1993
- Dispetto 1995
- Cuore 1998
- Aria 2002
- Grazie 2006
- Pia come la canto io 2007
- Giannadream - Solo i sogni sono veri 2009
- Io e te 2011
Racòlti
- Maschi e altri 1987
- Bomboloni 1999
- Perle 2004
- GiannaBest 2007
dal Viṿ
- Tutto live 1985
- Giannissima 1991