Culògna
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Culògna (Köln in tedésc, a s lèś [ˈkœln]) l'è na sità dla Germàgna 'd un migliòṅ e pasa 'd abitànt, la quàrta più granda dal paéś dòp Berlîṅ, Ambûrg e Mònag 'd Bavéra e la più impurtànta dla regiòṅ dla Renàgna Setentriunàla-Vestfàglia. Miténd insém tut i cumùṅ dl'àrea metrupulìtana la riva a un migliòṅ e òt 'd abitànt. Dòp i bumbardamènt dla secónda guèra mundiàla l'è stada praticamènt tiràda sù 'd nóṿ.
In sità, divìśa in nóṿ quartēr (Stadtbezirke) e utànta-sinc distrét (Stadtteile), a gh pasa 'l fiùm Rêṅ. I gh s èṅ stablî dimóndi furastēr, specialmènt, stand a i dat dal 2015, turc (57.131) e itagliàṅ (18.245).
L'è famóśa p'r un parfùm ciamâ „Àqua 'd Culògna“ (Kölnisch Wasser) creâ in dal 18śum sècul par 'l itagliàṅ Johann Maria Farina. Cuma la sità ch'la gh stà davśèṅ, Düsseldorf, Culògna la gh'à in sità dimóndi cumpagnìi 'd asicurasiòṅ e di media. Inóltar l'è la sēd dla cumpagnìa 'd aparéć più impurtànta dla Germâgna, la Lufthansa.
Al sò sìndig, da 'l 2015, 'l è l'indipendènta Henriette Reker ch'l'à scampâ a 'n atintâ al 17 'd Utóbar dal 2015 quànd òṅ al gh'à tirâ na scurtlàda a 'l còl parchè l'éra da la banda di imigrâ.
Persunàǵ ligâ a Culògna
- Konrad Adenauer, pulìtig
- Álex Calatrava, tenìsta
- Heinrich Böll, scritōr, Prèmi Nobel
- Nico, cantànta, mudèla e atōra
- Udo Kier, atōr