Cēşa ed Sân Pēder (Rèz)

C'l artìcul chè 'l è scrit in Arzân

La Cēşa ed Sân Pēder (Chiesa di San Pietro in italiân) l'é un stâbil religiōs dedichê a i Sânt Pēder e Prôsper, in Via Emélia Sân Pēder int al cèinter stôrich ed Rèz.

Stôria

La cēşa l'é stêda cumincêda int al 1586, só un progèt ed Giulio della Torre, architèt ed Bològna, cun di cambiamèint fât dōp da Sebastiano Soria. Int al 1629 è stê tirê só l'impunèinta cópla, disgnêda da l' abê Paolo Messori; int al 1782, finî la facêda, a finés ânca la lònga vicènda ed la costrusiòun ed la Cēşa.

La vîn só in un pôst in dó, in època dimòndi antîga, a gh'ēra 'n' êtra cēşa dedichêda a Sân Pēder, ciamêda apûnt Cēşa ed Sân Pēder, citêda in un documèint dal 1140. Còsta int al 1513 la vîn dêda a i Benedetèin, in dal pôst dal cunvèint, ch'l'ēra a l'ardôs dal mûri ed la sitê, butê zò int la famōsa "Tajêda" vrûda, per ragiòun militêri, da Alfonso d'Este sgnōr ed Frêra.

I frê, dal mumèint ch' a gh'îven di sôld, a cumîncen préma ed tót la costrusiòun, atâch a la cēşa vècia, 'd un cunvèint nōv (dedichê adèsa a i Sânt Pēder e Prôsper). In stê sintû divêrs architèt spêlter, e a s' é finî cun al siēlier al progèt ed l'arzân Leonardo Pacchioni.

Int al 1524 è stê finî la préma pêrt ed l'ôvra, ch' l'ēra al Chiōster céch, cun l'elegânsa dal só clòuni in cêr stil rinasimentêl.

Vêrs al 1580 a s'é cumincê i lavōr int al Chiôster grând, sicuramèint int la progetasiòun a gh'à 'vû al só pèiş al mudèl dal Palâs Tè a Mântva (disgnê da Giulio Romano). Sōl a sté pûnt al pôst ed la vècia Cēşa ed Sân Pēder, fâta int al Medioēv, l'é stê tôt da la cēşa nōva, pió grânda e dubêda, in armunéia cun l'insèm dal cunvèint nōv, stà cēşa l' é incòra incō 'na testimuniânsa impurtânta ed la cultûra emiliâna dal Rinasimèint e dal stîl ciamê Manierismo.

Spiegasiòun

La cēşa la preşèinta un impiânt a navêda, secònd al règoli ed l'architetûra impôst da la Controriforma. L'intêren l'é asê lêregh, inluminê préma 'd tót dal fnèstri grôsi dal preşbitèri e 'd la cópla. 'Na réca dubadûra barôca, cun stóch e duradûri, la s' adâta bèin cun l'architetûra ed tót l'intêren; da nutêr a i lê dal preşbitèri i dû côro, dèinter a ûn a gh'é un ôrghen ed valōr ed Domenico Traeri (1721); i côro a gh'àn a i fiânch dal clòuni a turtiòun ch' arcôrden, cun ciarèsa, l'Altêr ed la Cunfesiòun ed la Başélica ed Sân Pēder ed Ròma. Al tânti capèli ch' a gh'é a i lê în dubêdi cun di quêder cun figûri religiōşi, ed diferèint interèsi e valōr artéstich. În impurtânt i quêder ed Luca Ferrari (ciamê Luca da Reggio) (1605 – 1654) che rapreşèinten al Batèz ed Gesó e al Nôs ed Câna.

Êtri fôto

La navêda vêrs l'altêr
La navêda vêrs l'ingrès
Cópla vésta da l'intêrn

Êter progèt

Wikimedia Commons contiene file multimediali su Cēşa ed Sân Pēder (Rèz)

Nôta: cla pâgina ché l'é stêda inviêda cun 'na tradusiòun da Chiesa di San Pietro (Reggio Emilia) trâta da it.wikipedia.org.
Guêrda la stôria ed la pâgina uriginêla per cgnòser l'elèinch 'd j autōr.