C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn


«
I've watched you change into a fly, I looked away, you were on fire, I watched a change in you, it's like you never had wings, now you feel so alive, I've watched you change, I took you home, set you on the glass, I pulled off your wings then I laughed.»
(EN)(Change (in the house of flies), 2000)
«
A t ò vdû dvintàr na mósca, a-j-ò guardâ luntàṅ, at sēr in na vampa, a-j-ò vdû un cambiamènt dèntar ad tè, l'éra cuma se ta n gh'is mai abû gl'ali, adès ta t sènt acsè viva, a t ò vist cambiàr, a t ò purtâ a cà, a t ò mis in dal vēdar, a t ò tirâ via gl'ali pò a-j-ò ridû.»
(MUD)


I Deftones i èṅ un grup califurgnàṅ mis in pē a Sacramento in dal 1988. Al sò gènar 'l è quél dal metal alternatìṿ. I èṅ cgnusû p'r avér dat vita, insém a i Korn, a 'l nu metal.

I Deftones impgnâ in un cuncèrt in Scòsia in dal 2006

Biugrafìa

Al logo dal grup

I fundadór dal grup i èṅ stâ Chino Moreno (Camillo Wong Moreno 'l è al sò nóm in Cumùṅ), Stephen Carpenter, Abraham Cunningham dit "Abe" e Chi Cheng. Àtar cumpunènt i s èṅ śuntâ in séguit. Dal punt ad vista muśicàl, Stephen al s è sèmpar ispirâ a 'l heavy metal e a 'l hard rock in generàl, tulénd spunt da bandi quàli Metallica, Black Sabbath, Pantera e Led Zeppelin anc se pò i gh piaśìvan anc di grup rap cuma i Public Enemy e LL Cool J. Chino invéci 'l iva pasâ la sò giuinésa scultànd di grup di an Utànta ingléś cuma i The Cure, The Smiths, Depeche Mode e Duran Duran. Chi al gh'iva na còta p'r al blues, al jazz, al gothic rock e al reggae (difàti 'l éra un fan sfegatâ ad Bob Marley) e 'l éra anc pasiunâ ad pueśìi e laureâ in létri ingléśi.

'L è pròpria cal misćiùs chè ch'al dà vita a 'l sòṅ di inìsi di Deftones, dimóndi preśènt in di prim dū àlbum e anc nóṿ par cal perìud lè: chitàra ch'la śgrànfgna e vóś meludióśa che però l'éra bòna ad far anc di sig psicòtic tut 'd un cólp.

Gl'Inìsi

Al cantànt Chino Moreno in dal 2006

Quànd al gh'iva quind'ś an, mèntar 'l éra drē a giràr cun al skateboard (pasiòṅ ch'al cundividìva cun i sò cumpàgn ad scóla Chino e Abraham) Stephen al vèṅ mis sóta da na màchina. 'L incindènt 'l al custrìnś a star par soquànt méś in sna scrana a rudèli e 'l è a cal punt lè che Carpenter al tōś la deciśiòṅ ad tacàr a studiàr la chitàra, sunànd di pès di Anthrax, di Metallica e di Stormtroopers of Death. In dal 1988, cun i bèsi ciapâ sù da quél ch'al gh'éra andâ adòs e insém a Abe, Chino e dal nóṿ Chi Cheng a 'l bas, Stephen al còmpra tut quél ch'al gh vliva par sunàr e i quàtar i tàcan a far-as védar in gir purtànd la lōr mùśica.

Al nóm Deftones, sarnî pròpria da Carpenter, al daśvèṅ da la misa insém dal paròli "def", druàda in d'l àmbit d'l hip hop e ch'la vōl dir bèl/fantàstic, e "tones", un sufìs druâ da spés da di grup vèć ch'i fàvan dal rock in di an Sinquànta, cuma Del-tones e Cleftones. 'L ubietìṿ 'l éra quél ad dar 'd inténdar ch'al grup al vliva métar insém di gènar muśicài difarènt fra lōr.

Dòp sinc an ad cuncèrt (soquànt insém a i Korn), in dal 1993 i Deftones i regìstran un demo ciamâ (Like) Linus. In dal 1994 i gh la càvan a firmàr un cuntràt cun la Maverick, diviśiòṅ pìcula dla Warner Bros, purtdàda avànti diretamènt par la cantànta Madonna ch'l'iva scultâ al demo e al gh'éra piaśû dimóndi.

Adrenaline e Around the Fur (1995-1999)

In dal 1995 al grup al fà gnir fóra 'l àlbum ad debùt Adrenaline, cunsiderâ òṅ di prim lavōr nu metal, rigistrâ a 'l Bad Animal Studio ad Seattle, antisipâ p'r al sìngul Engine No. 9 e purtâ avànti anc cun i àtar sìngui Bored e 7 Words, tut i tri arfacimènt ad braṅ bèla preśènt in dal demo d'l an prima. Al stîl muśicàl dal disc al misćia na sesiòṅ rìtmica ispiràda a quéla di Faith No More e ch'la s arvìśa a la manéra ad sunàr di Korn, cun la vóś ad Chino ch'la gh la cava sèmpar a 'datàr-as. In cal perìud lè, i Deftones i vèran i cuncèrt par di grup quài Ozzy Osbourne, Korn e L7.

A 'l inìsi, anc s'l ìva abû dal recensiòṅ bèli, al disc al n gh la cava minga a muciàr dal sucès cumerciàl anc p'r al fat che i sìngui i n éran briśa stâ publiciśâ asè parchè 'l ràddio e MTV i n vlìvan mia traśmet'r-i, specialmènt al braṅ 7 Words ch'al gh'iva dèntar dal bruti paròli in dal riturnèl.

«
Suck, they fuck with my head, suck, suck it pig! You and me are here alone, face flat along the edge of the glass but I'm not here to preach, I'm just sick of thugs, my parents made me strong to lick up that glass so why should I try, act like I'm real pissed off, with all that shit that needs to stay back in the shell, your punk ass made it up.»
(EN)(7 words, 1995)
«
Ciùcia, i ciùlan cun la mè tèsta, ciùcia, ciùcia'l ninét! Mè e tè a sém chè da par nuàtar, fàcia stablìda atàc a 'l bórd dal vēdar ma mè a n sòṅ minga chè a predicàr, a sòṅ pròpria stuf di tepìsta, i mè genitōr i m aṅ tirâ sù fórt p'r alcàr al vēdar alóra parcòsa gh'arév-j-a da pruvàr a cumpurtàr-um cuma s'a fus incasâ négar?, cun tuta cla mèrda lè ch'l'a gh'à da star dèntar a 'l gus, al tò cûl da dū sòld al la mét insém.»
(MUD)

In dal 1996 i Deftones i faṅ n'aparisiòṅ in dal film Il Corvo 2 ad Tim Pope, regìsta ad dimóndi di vìddeo di The Cure, in du i sònan al braṅ inèdit Teething, anca lò tòlt diretamènt da (Like) Linus p'r andàr a far part dla culòna sunóra dal film. Anc n'atra cansòṅ dal grup, Can't Even Breathe, la vèṅ sarnìda in dal 1996 p'r al film Fuga da Los Angeles ad John Carpenter.

Max Cavalera

Sèmpar in dal 1996 Chino Moreno al dà na maṅ a i Korn in dal braṅ Wicked, cover 'd Ice Cube misa dèntar a 'l disc Life Is Peachy. La secónda canta ad cal lavōr lè, Chi, la tōś pròpria al tìtul dal nóm dal basìsta di Deftones, a dita dal cantànt di Korn Jonathan Davis.

Piàn piaṅ al grup al s fà cgnósar dabòṅ, anc par via di dimóndi cuncèrt fat, e Adrenaline al diś la sua in fat ad vénditi, ciapànd al disc 'd òr al 7 ad Luj dal 1999 cun mèś migliòṅ ad còpi, rivànd pò a 'l disc ad plàtin in dal 2008 ardupiànd al vénditi.

Around the Fur, più melòdic dal precedènt e cunsiderâ insém a White Pony al disc gnû méj, al vèṅ fóra in dal 1997 e al gh la cava a tucàr al 29śum pòst in dla clasìfica americàna. I crìtic i 'l arténan cuma n'evolusiòṅ più rabìda dal grunge e in particulàr dal stîl di Smashing Pumpkins, di Nirvana e di Soundgarden e anc òṅ di àlbum più impurtànt e influént di gènar metal e nu metal.

Fra i sò braṅ più impurtànt a s cata: Headup fat insém a Max Cavalera di Sepoltura dedicâ a 'l sò fiàstar Dana Wells mòrt in 'n incidènt stradàl 'l an prima, i sìngui My Own Summer (Shove It) (sarnî par la culòna sunóra dal film Matrix) e Be Quiet and Drive (Far Away) e al canti Dai the Flu, Lhabia e specialmènt Mascara, un pès cun un sòṅ ch'al tōś ispirasiòṅ in dla new wave e in dal darkwave. Da nutàr anc che in fónd a 'l disc i gh'èṅ dū braṅ lugâ: Bong Hit e Damone.

«
This town don't feel mine, I'm fast to get away far, I dressed you in her clothes, now drive me far, away, away, away. It feels good to know your mine.»
(EN)(My Own Summer (Shove It), 1997)
«
Cla sità chè la n s sènt mia mia, mè a sòṅ śvélt par scapàr via luntàṅ, a t ò mis i sò vistî, adès pòrt-um luntaṅ, via, via, via. A m sènt bèṅ savénd ch'at sē mia.»
(MUD)

In dal 2003 la rivìsta metal Kerrang! la 'l mitrà al 17śum pòst in dla lista di sinquànt'àlbum più influènt ad sèmpar mèntar al 7 ad Śugn dal 2011 al và da 'd là dal migliòṅ ad còpi vindùdi dvintànd un disc ad plàtin ('l éra dvintâ 'd òr in d'l Utóbar dal 1997).

In dal 1999 i tōśan part a 'l Ozzfest, al festival pinsâ e vlû da Ozzy Osbourne par dar 'n apòǵ a di grup metal. Al 22 ad Śugn i faṅ catàr in di negòsi 'n EP dal viṿ ciamâ Live cun dèntar di braṅ sunâ in un cuncèrt dal 13 'd Utóbar dal 1997.

Al sucès ad White Pony (2000-2002)

Chino Moreno in prim piàṅ e al DJ Frank da drē da lò

Al tèrs àlbum dal grup al s ciàma White Pony (Pony biànc, ma in gèrg al vōl anc dir Cucaìna) e 'l è gnû fóra in dal 2000 faghénd védar na madurasiòṅ dal sò stîl ch'al tulìva in prèst di quèi da di àtar gènar cuma al trip hop (in dal braṅ Teenager), la new wave, al post-punk e al psicadèlic, ispirànd-as a di grup quài Depeche Mode, The Cure, The Smiths e Duran Duran.

La canta Passenger l'è stada fata e scrita insém a Maynard James Keenan di Tool mèntar Knife Party la véd la culaburasiòṅ di Rodleen Getsic. RX Queen invéci l'è un lavōr gnû fóra a quàtar maṅ da Chino Moreno e dal cantànt di Stone Temple Pilots (in séguit in di Velvet Revolver) Scott Weiland.

White Pony al véd anc far 'l ingrès in di Deftones dal DJ Frank Delgado, un vèć culaburadōr dal grup ch'l iva bèla sunâ in soquànt pès di prim dū àlbum faghénd-ag dèntar dal campiunàdi: Minus Blindfold, Fireal, My Own Summer (Shove It), Around the Fur, Dai the Flu, Headup e MX. Dal cant suo, Chino Moreno chè al taca anc a sunàr la chitàra.

Anc par via di sucès di sìngui Change (In the House of Flies), Back to School (Mini Maggit) e Digital Bath, White Pony al gh la cava a véndar 177.000 còpi in dla prima stmana piasànd-as a 'l tèrs pòst dla Billboard. In dal 2001 al vins un prèmi a i Grammy Awards cuma Best Metal Performance par la canta Elite.

Al 17 ad Luj dal 2002 White Pony al dvénta un disc ad plàtin.

«
Stop that, quit, All that, quit! Who ruined it? You did! Now grab a notebook and a pen, start taking notes, I'm being everyone who's on the top, you think we're on the same page but, oh we're not! I'll be the man, watch your backpacks, pens and pencils just like he now flippin it, why you just keep it simple? You just can't go wrong rocking' the clothes, coppin' the stance 'cause really is everything that you got! Push back the square, now that you need her but you don't, so there you go! Cause back in school.»
(EN)(Back to school, 2000)
«
Muccla, dà-gh un taj! Chi è'l ch'al t à ruinâ? At sē stâ tè! Adès tó un tacuìn e un làpis, taca a tōr nòta, a m metarò da 'd sōvar a chi àtar, tè 't pèns ch'a sém cumpàgn, oh ma a n al sém briśa! A sarò quél ch'al guardarà al tò sac e al tò péni cuma lò al dà 'n cichét, parcòsa créd-at adès ch'al sia fàcil? Ta n pò minga andàr a ruinàr i vistî, tîn a drē a la tò puśisiòṅ parchè 'l è tut quél ch'at gh'à dabòṅ! I dàṅ via la dròga da drē da la piàsa, la t vōl adès ma ta n gh l'à minga, alóra và gh, là! Parchè at tórn indrē a scóla.»
(MUD)

Dal disc a gh 'n è quàtar versiòṅ. La prima, quéla uriginària, la gh'à na cupertìna griśa, pò i èṅ gnùdi fóra una biànca (in dua a s cata anc na versiòṅ rap dal braṅ Pink Maggit, Back to School), na rósa e na négra (cun in śònta al braṅ The Boy's Republic).

In dal 2001, i Deftones i tōśan part a la tèrsa edisiòṅ dal fèstival muśical Rock in Rio insém a Beck, Guns N' Roses, Iron Maiden, Queens of the Stone Age, Papa Roach, Sepultura e soquànt àtar. In dal 2002 al braṅ Change (In the House of Flies) al vèṅ tòlt par far part dla cunòna sunóra dal film La regina dei dannati. Sèmpar in dal 2002, al 27 'd Agóst, al grup al fà gnir fóra al DVD dal viṿ Music in High Places: Live in Hawaii.

Deftones (2003-2004)

Al chiarìsta Stephen Carpenter mènt'r al fà i còran cui dî

AL 20 ad Maǵ dal 2003 l'è la vòlta ad Deftones, quàrt disc dal grup, ch'al vénd subìt 167.000 còpi in dla prima stmana (finénd a 'l secónd pòst dla Billboard 200) p'r arivàr pò a un quèl da piò ad 500.000 in dal sò paéś. 'L àlbum, ch'l arév duvû ciamàr-as Lovers, al tórna 'd avér dal chitàri a tut andàr, cun di riff pēś ad Carpenter cuma in di prim tèmp, e al pògia su i sìngui Hexagram e Minerva. A gh'è anc un braṅ ch'al dascór ad Moana mèntar la canta Lucky You la s pōl sintìr dènt'r al film Matrix Reloaded.

Al 7 ad Luj Deftones al dvénta un disc 'd òr.

«
Somehow calm as she walks on stage, her entire empire becomes your taste, your taste, show me, come. Let me know what you're like, let me know what you're like. What's your taste? I bet she carves your heart when she walks onstage, her empire slowly becomes your place.»
(EN)(Moana, 2003)
«
Calm in na quàlc manéra mèntar lē la gira in sal palc, tut al sò impēr al dvénta ad tò gust, ad tò gust, fà-'m védar, vîṅ chè. A vój savér cum a sîv fat, a sîv fat. Cuśa v piàś? A scumét ch'la sculpìs al cōr quànd la gira p'r al palc, al sò impēr al dvénta piàn piàṅ al vòstar pòst.»
(MUD)

Sèmpar in c'l an lè al grup al partìs insém a i Metallica p'r al Summer Sanitarium Tour 2003 (i gh'èṅ anc i Linkin Park e i Limp Bizkit). I faṅ anc in tèmp a sunàr in dal prugràma televiśìṿ MTV Icon dedicâ a i The Cure, faghénd al braṅ If Only Tonight We Could Sleep, dimóndi bèṅ a dita ad Robert Smith.

In dal 2004, la rivìsta Guitar World la mét Stephen Carpenter a 'l ssantéśum pòst di chitarìsta metal più brav ad sèmpar.

B-Sides & Rarities e Saturday Night Wrist (2005-2006)

Abe Cunningham in dal 2007

Al 24 'd Utóbar dal 2005 l'è la vòlta ad B-Sides & Rarities, na racòlta ad braṅ inèdit, rar e cover (No Ordinary Love ad Sade, la If Only Tonight We Could Sleep numinàda prima, The Chauffeur di Duran Duran e àtar sinc) cun dèntar anc un DVD cun la videugrafìa dal grup.

P'r avér un disc nóṿ ad studi a gh'è da spetàr giust 'n an: Saturday Night Wrist, par la prima vòlta in dal sò caréra, al n è mia prudót par Terry Date ma da Shaun Lopez e Bob Ezrin, quést chè famóś p'r i sò lavōr cui Kiss e Pink Floyd. In dal disc, Chino Moreno e Stephen Carpenter i sa scàmbian al còmpit in soquànti canti cuma in dal braṅ strmentàl U, U, D, D, L, R, L, R, A, B, Select, Start in dua 'l è Chino a sunàr la chitàra (Stephen al pìcia la baterìa) mèntar in Beware Carpenter al s dà da far anc da drē a 'l tastéri.

'L è stâ faticōś p'r al grup finìr cal lavōr lè, i gh'èṅ stâ drē par dū an, anc parchè 'l cantànt Chino Moreno al gh'iva di prubléma ad dròga e al sò matrimòni 'l éra drē a 'ndàr a raméngo.

I sìngui sarnî i èṅ Hole in the Earth (che, arfàt, al fà part dla culòna sunóra dal film Underworld - La ribellione dei Lycans) e Mein, in dua al cantànt Serj Tankian di System of a Down al fà al còntar-cant.

Durànt la prima stmana, al disc al finìs a 'l dècim pòst dla Billboard 200 vindénd 76.000 còpi.

La registrasiòṅ 'd Eros e 'l incidènt stradàl ad Chi Cheng (2007-2009)

Al pòvar basìsta Chi Cheng

In dal 2007 i Deftones i ś métan a 'l lavōr par registràr un disc nóṿ, Eros, ch'l arév duvû gnir fóra 'l an dòp ma a sucéd na diśgràsia: al 4 ad Nuvémbar dal 2008 'n imbariàg pódag al mét sóta al basìsta Chi Cheng faghénd-'l andàr in còma (lì lò 'l éra in màchina sénsa sìngia cun sò surèla Mae e 'l è stâ butâ fóra in d'l incidènt). Al disc al vèṅ acsè mis da na banda, un quèl ch'al dvénta definitìṿ al 23 ad Śugn dal 2009 quand al grup al decìd ad tacàr a lauràr a 'n àtar prugèt.

A 'l pòst ad Cheng, ch'l éra in cal mèntar sèmpar in bruti cundisiòṅ ma stabìi, a vèṅ sarnî Sergio Vega ex mémbar di Quicksand ch'l iva bèla laurâ sèg dal viṿ in dal 1999 e ch'l iva anc sunâ in soquànt pès 'd Eros.

Al 19 e al 20 ad Nuvémbar dal 2009 al grup al s śibìs par dū siri, una a drē a cl'atra, dal viṿ par muciàr sù di bèsi da destinàr a Chi Cheng par pagàr-gh al curi. A i cuncèrt i s śòntan anc di sò amìg cuma Tommy Lee di Mötley Crüe, Mike Shinoda di Linkin Park, Robert Trujillo di Metallica, Dave Lombardo di Slayer e àtar.

In séguit na sustenidōra dal grup Gina Blackmore la mét in pē al sit www.oneloveforchi.com par catàr sù di fónd da dunàr a 'l muśicìsta daśgrasiâ (in dal 2010 i ìvan muciâ 500.000 $). Anc al basìsta di Korn Reginald Arvizu al s dà da far scrivénd na canta par lò, A song for Chi, ch'la s pōl dascargàr a gràtis da la réda, tut quést par spìnśar la gint a dar-ag na maṅ.

A partìr dal Maǵ dal 2010 Chi Cheng al s è un pôc armìs: dal vòlti a gh la cava a dir quèl e a butàr i òć adòs a 'l parsòni ch'i 'l vaṅ a catàr. 'L è bòṅ anc ad móv'r un pôc al maṅ. Da Maǵ 2011 'l à tacâ na riabilitasiòṅ in dal New Jersey.

Diamond Eyes (2009-Incō)

Chino impgnâ a 'l Hellfest 2010

Al 17 ad Dicémbar dal 2009 Chino Moreno al fà savér che al disc nóṿ al sarés gnû fóra al 27 'd Avrìl dal 2010 e che lò 'l éra dimóndi urguliōś ad cal lavōr lè, che par lò 'l éra òṅ di àlbum più bèi di Deftones, 'n incróś far Around the Fur e White Pony.

Al 23 ad Mars dal 2010 a vèṅ butâ in sal marcâ di sìngui al braṅ Diamond Eyes (cun dèntar òṅ di riff più catìṿ e brutài ad sèmpar dal grup) e a s véd anc la cupertìna d'l àlbum umònim, un barbagiàṅ cun gl'ali vèrti dal tut su 'n sfónd négar. Al sèst disc dal grup al vadrà pò la luś al 4 ad Maǵ dal 2010 e al sarà pîṅ stóp ad schitaràdi a tut andàr, par saràr-as cun un braṅ sintî e patî, This Place Is Death. Al tìtul dal disc 'l è cumpàgn a quél dal sìngul, Diamond Eyes, ch'al vōl dir Òć ad diamànt.

«
Time will see us realign, diamonds rain across the sky, shower me into the same realm, time will see us realign, diamonds reign across the sky, I will lead us to the same realm. When the coffin shakes and the needle breaks, come right away with me, come on you'll see, once and for all.»
(EN)(Diamond Eyes, 2010)
«
Al tèmp al s vavrà mét'r-as a pòst, di diamànt i piōvan śò da 'l cēl, i m sprìcan in dal stés régn, al tèmp al s vavrà mét'r-'s in fila, al régn di diamànt in dal cēl, a ta gh purtarò mèg. Quànd la casa da mòrt la śbalòta e la gùcia la punś, vîṅ via mèg, andém e at vadrà, adès o mai piò.»
(MUD)

In dla prima stmana ad vita, al disc al vénd 62.000 còpi rivànd al sèst pòst in dla Billboard 200 (al fà bèṅ anc in Germâgna e in dla Śelànda Nóva, utàṿ). I àtar sìngui i èṅ Rocket Skates, Sextape (méno rabìda di àtar pès, più sugnànta) e You've Seen The Butcher (al tìtul al vōl dir ’T à vdû al maslàr).

Chino al diś ch'al disc Eros al restarà in di casét in fiṅ tant chè Chi Cheng al n s armatrà minga dal tut e al sarà bòṅ ad sunàr dal viṿ.

Mémbar

Quéi 'd adès

  • Chino Moreno - vóś e chitàra (1988 - incō)
  • Stephen Carpenter - chitàra (1988 - incō)
  • Sergio Vega - bas (2008 - incō)
  • Abe Cunningham baterìa (1988 - incō)
  • Frank Delgado - campiunadōr, tastéri e giradìsc (1999 - incō)

Ex cumpunènt

  • Chi Cheng - bas e côr (1988 - 2008)

Discugrafìa

Àlbum

  • 1995 - Adrenaline
  • 1997 - Around the Fur
  • 2000 - White Pony
  • 2003 - Deftones
  • 2006 - Saturday Night Wrist
  • 2010 - Diamond Eyes

Racòlti

  • 2005 - B-Sides & Rarities
  • 2011 - Covers

Demo

  • 1993 - (Like) Linus

Sìngui

  • 1995 - 7 Words
  • 1996 - Bored
  • 1997 - My Own Summer (Shove It)
  • 1998 - Be Quiet and Drive (Far Away)
  • 2000 - Change (In the House of Flies)
  • 2000 - Back to School (Mini Maggit)
  • 2001 - Digital Bath
  • 2003 - Minerva
  • 2003 - Hexagram
  • 2003 - Bloody Cape
  • 2006 - Hole in the Earth
  • 2007 - Mein
  • 2007 - Cherry Waves
  • 2010 - Rocket Skates
  • 2010 - Diamond Eyes
  • 2010 - Sextape
  • 2010 - You've Seen the Butcher

Culegamènt estéran