C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn


Par a s dascór dna strutùra basta ch'a sia, druàda da 'l óm par quaciàr-as durànt al dè e la nòt (par magnàr, punsàr o durmìr) e in dua a viṿ tuta la famìja in gènar, dal vòlti cun anc dal bèsti.

Na cà americàna cun dal part in légn
Un palàs ad Straśbûrg tirâ sù in stîl Liberty
La Vila Rósa ad San Pusidóni

La cà la pōl èsar da par lē (s'l'è ad lus la s ciàma vila) o insém a di atri in un cundumìni o in un palàs. In cal caś chè la tōś al nóm 'd apartamènt. Dal nòstri bandi al cà i èṅ fati druànd dal prédi, di matòṅ e dal cimènt ma in di àtar paéś i s pōlan druàr di àtar materiài cum al légn.

Par tiràr sù na cà a gh vōl al parmés. Un tècnic ('n inśgnér, 'n architét o un geométar) al gh'à da far un prugèt e pò purtàr la dmanda in cumùn p'r avér al parmés ad custruìr. Cun cal fój ad carta lè, al pruprietàri al pōl finalmènt dar inìsi a i lavōr. Quànd la cà l'è prònta, a gh'è da scrìv'r-la in catàst (Agensìa dal Teritòri), druànd i còdas A/1/A/9 p'r al cà (a secónd dal finidùri e dal valōr), C/2 p'r al cantìni e al sufìti e C/6 p'r i garàǵ.

Ambînt

In na cà i s pōlan catàr chi ambînt chè:

  • Bśól/Balcòṅ/Teràsa: i èṅ di spasi a i piàṅ élt avèrt ad sōvar (esénd sénsa téǵ) ch'i vaṅ da 'd là dla sàguma d'l edifìsi e i sarvìsan par ciapàr dl'ària ad fóra. I s càtan da spés in di cundumìni
  • Àndit: 'l è 'l ambînt da in du a ś vèṅ dèntar
  • Salòt/Salòṅ/Tinèl: 'l è 'l ambînt in du a s pasa al dè
  • Cuśìna: 'l è 'l ambînt in du a s fà da magnàr; quànd 'l è pìcul, al s ciàma Cuśinòt
  • Sala da pranś: 'l è 'l ambînt in du a s magna
  • Curidōr/Andavèṅ: 'l è 'l ambînt druâ par pasàr da na cambra a n'atra
  • Bagn/Lìcit: 'l è 'l ambînt druâ par lavàr-as o p'r andàr ad còrp o pisàr
  • Lavandarìa: 'l è 'l ambînt in du a s lava i pagn
  • Cambra da lèt: l'è la cambra in du a s dòrum o a s pònsa
  • Tanabùś: 'l è 'n spasi pìcul ch'al sarvìs par métar via dla ròba
  • Garàǵ: 'l è 'n spasi in du a s mét dèntar la màchina
  • Cantìna: 'l è 'n ambînt frésc in dua a n s viv minga ma ch'al sarvìs par métar via di śavàj o di àtar lavōr. Al s cata sèmpar a 'l piàṅ tèra di edifìsi o anc più sóta incóra
  • Sufìta: 'l è 'n ambînt ch'al s cata a 'l ùltim piàṅ, còmad par métar via la ròba
  • Tasèl mòrt/Tasèl: 'l è 'l ambînt ch'al s cata sóta 'l téǵ
  • Mansàrda: 'l è un tasèl mòrt in du a s pōl vìvar

Manéri ad dir

  • (EGL) A cà mia, (IT) A parer mio; secondo me.
  • (EGL) Avèr-ag na cà cun tut i còmad, (IT) Avere una casa agiata.
  • (EGL) Tgnìr la testa a cà, (IT) Essere molto ragionevoli.
  • (EGL) Ès'r ad cà, (IT) Essere di casa, quand a s è dimòndi amìg ad na famìja.
  • (EGL) Andàr in cà, (IT) Andare in cucina.
  • (MUD) Mè a stâg chè ad cà,[1] (IT) Io abito qui.
  • (BLG) Al n'è brîṡa tótt a cà,[2] (IT) ’L è 'n pò mat.
  • (RGN) Furtunêda cla ca ch'uj va al rundanén a fèr e' nid,[3] (IT) Fortunata quella casa dove le rondini vanno a fare il nido.
  • (MUD) Al gh'à la cà gòtica coi scùr zài e 'l mèr dedrē... (batùda da dìr in fuga tùta 'd un fiâ :-D ), (IT) Ha la casa gotica con gli scuri gialli e il mare dietro.

Àtar prugèt

Referènsi

  1. (MUD) e (IT) "Vin chè, va 'là!", dal Giuseppe di Genova, Mòdna, 2009, paǵ. 30.
  2. (BLG) e (IT) "Dizionario Italiano - Bolognese", Milàṅ 2012.
  3. (RGN) e (IT) "Vocabolario Romagnolo Italiano", dl Adélum Masotti, Bulògna, 1996.

Culegamènt estéran